Bikefitting - rower dopasowany w każdym calu

Kiedy zabierasz swój rower na krótki wypad do parku lub na zakupy efektywność jazdy może nie być dla Ciebie najważniejsza. Jednakże każdy, kto miał przyjemność (lub nieprzyjemność) chociaż raz w życiu ruszyć w dłuższą trasę doskonale zdaje sobie sprawę, jak istotna jest prawidłowa pozycja na rowerze. Kiedy korzystamy z niedopasowanych komponentów i konfiguracji, łatwo narazić się na różne niegodności, przede wszystkim ból kolan, kręgosłupa czy ból dolnej części pleców. Aby tego uniknąć, niezbędne jest staranne ustawienie roweru. Niestety nie jest wcale proste i może wymagać pomocy specjalisty – dlatego warto skorzystać z tzw. bikefittingu.

Bike fitting – co to jest?

Co kryję się pod tym tajemniczym pojęciem? Jeśli znamy odrobinę angielski, instynktownie rozczytamy je prawidłowo. W najszerszym kontekście termin oznacza wszystkie działania podejmowane, aby dopasować posiadany rower do swoich preferencji, predyspozycji i budowy ciała. Można uznać, że każdy regulując kierownicę w rowerze czy dobierając rozmiar ramy wykonuje bike fitting. Zwykle jednak tego pojęcia używa się, gdy mamy na myśli profesjonalne ustawienie roweru, poprzedzone wcześniejszymi badaniami i precyzyjnymi pomiarami.

Usługa dopasowania roweru wykonywana przez specjalizujące się w tym studia jest długim i szczegółowym procesem interdyscyplinarnym. Osoba się tym trudniąca (bike fitter) powinna dysponować wiedzą z zakresu fizjoterapii, anatomii, aerodynamiki i biomechaniki. Z reguły zajmują się tym trenerzy kolarstwa, byli zawodnicy, absolwenci AWF oraz fizjoterapeuci. Bike fitting ma za zadanie ustalić odpowiednią pozycję, która zagwarantuje rowerzyście komfort i bezpieczeństwo, ale również pomóc wybrać indywidualnie dopasowane komponenty rowerowe np. siodełko.

Ile kosztuje bike fitting?

Początkowo usługa dopasowania roweru kierowana była tylko do zawodowych kolarzy, w ich przypadku każdy detal może mieć ogromne znaczenie na uzyskiwane w wyścigach wyniki. Z czasem dopasowanie roweru zaczęło interesować coraz więcej osób, a wraz z rosnącym popytem wzrosła też podaż. Obecnie studio bike fittingu spotkamy w każdym większym mieście. Wciąż mówimy jednak o zapewne kilkudziesięciu punktach w całej Polski, a ceny nadal nie należą do najniższych.

Konsultacja bike fittingowa będzie miała różny koszt zależnie od renomy firmy, poziomu szczegółowości, z jaką specjaliści przeprowadzają dopasowanie roweru (fitting pełny zawsze będzie droższy), a także wykorzystanych podczas procesu technologii. Nie da się także zaprzeczyć, że cena usługi bike fittingu w dużym mieście będzie wyższa niż w mniejszej miejscowości (o ile znajdziemy tam działające studio bike fittingu).

Sprawdziliśmy cenniki i przeanalizowaliśmy oferty kilkunastu największych, renomowanych firm oferujących profesjonalne ustawienie roweru. Zwykle mają one dla swoich klientów do wyboru kilka programów. Koszt bike fittingu w tych punktach waha się od 300 do nawet 1500 zł. Jeżeli potrzebny jest nam tylko fitting podstawowy, dopasowanie pozycji będzie raczej mieścić się w przedziale 300-800 zł. Wyższa cena usługi bike fittingu to z reguły pakiety skierowane do profesjonalnych kolarzy i wyjątkowych pasjonatów, pozwalające na dosłownie idealne dopasowanie roweru do swoich potrzeb. Zakres usług bike fittingu obejmuje wtedy nie tylko ustawienie pedałów i innych podstawowych elementów, ale także ustawienie pozycji bloków w butach, a nawet dobór samego obuwia.

Niektóre studia rozróżniają cenowo fitting roweru w zależności od typu naszego jednośladu. Porównując oferty różnych firm widać, że idealne dopasowanie roweru MTB, gravela czy szosowego jest tańsze niż w przypadku modeli triathlonowych. Jeśli interesują nas rowery należące do ostatniej grupy – usługa bike fittingu będzie prawdopodobnie droższa o ok. 50-200 zł.

Dlaczego dopasowanie pozycji na rowerze nie może być tańsze? Trzeba zdać sobie sprawę, że każdorazowo specjaliści wykonują szczegółowe pomiary statyczne i dynamiczne, tworzą indywidualne ustawienia pod konkretnego klienta, a cały proces jest bardzo czasochłonny – to wszystko ma ogromny wpływ na koszt bike fittingu.

Gdzie można wykonać bike fitting?

Tak jak wspomnieliśmy w poprzednim punkcie – profesjonalny bike fitting jest coraz powszechniejszy i o ile mieszkasz w większym mieście, jak: Warszawa, Kraków, Wrocław, Łódź, Poznań czy Gdańsk – nie powinieneś mieć żadnego problemu ze znalezieniem specjalistów w tej dziedzinie.

Studia oferujące, chociaż fitting podstawowy mieszczą się także w nieco mniejszych miejscowościach. Oto kilka przykładów:

• Szczecin,
• Bydgoszcz,
• Lublin,
• Białystok
• Katowice.

Często firmy te oferują nie tylko ustawianie pozycji kolarzy, ale również usługi stricte fizjoterapeutyczne, czasem również działają przy sklepach rowerowych.

Co, jeśli nie mieszkasz w dużym mieście, a prawidłowa pozycja na rowerze nie jest dla Ciebie aż tak ważna, by jechać np. do Warszawy? W takim wypadku masz dwie alternatywy.

Po pierwsze, możesz znaleźć w swojej okolicy fizjoterapeutów związanych z kolarstwem albo emerytowanych zawodników, którzy określą, jakie ustawienie pozycji siodła i innych elementów będzie dla Ciebie optymalne.

Drugą opcją jest samodzielne zdobycie niezbędnej wiedzy i zastosowanie metody prób i błędów. Oczywiście nigdy nie będzie to profesjonalny bike fitting (choćby ze względu na brak odpowiednich narzędzi badawczych), ale na szczęście w dobie Internetu łatwo dotrzeć do najważniejszych informacji. Czasem odpowiednia pozycja za kierownicą i delikatna zmiana ustawienia roweru wystarczą, aby np. ból dolnej części pleców zniknął.

Jak wyglądają poszczególne etapy bike fittingu?

Profesjonalny fitting pełny to znacznie więcej niż po prostu zmiana ustawień roweru. Zawsze jest to szereg czynności, podczas których wykorzystywane są narzędzia mające pomóc w optymalizacji jazdy. Dokładny przebieg konsultacji może różnić się w zależności od wybranego punktu usługowego, gdyż nie ma uniwersalnych zasad, którymi musi kierować się fitter, jednakże ogólne założenia zawsze będą podobne. Co obejmuje bike fitting?

Zwykle zaczyna się od szczegółowego wywiadu z klientem. Ma on na celu poznać Twoje potrzeby, przyzwyczajenia i oczekiwania. Bardzo ważne jest także poinformowanie bike fittera o odczuwanych bólach oraz urazach z przeszłości. Dzięki temu możliwe jest minimalizowanie ryzyka kontuzji w przyszłości (poprzez indywidualne dopasowanie ustawień).

Następny krok to badanie kolarza (tzw. pomiary statyczne). Umożliwia ono ocenę postawy ciała, motoryki oraz bliższe przyjrzenie się anatomii (m.in. długości kończyn i stóp, zakrzywieniu kręgosłupa, budowie kolan). Na podstawie uzyskanych wyników specjalista ma już wstępne rozeznanie, jakie ustawienie pozycji siodła, kierownicy czy rozmiar ramy najprawdopodobniej będzie odpowiedni w Twoim przypadku.

Kolejny etap stanowią pomiary dynamiczne. Ta część przeprowadzana jest już na trenażerze i przy wykorzystaniu nowoczesnych urządzeń (nierzadko dany salon ma autorski program bikefittingowy). Standardem są kamery, czujniki i sensory, a nawet tzw. bike fitting 3D – opierający się na wirtualnej symulacji trójwymiarowej (korzysta z tego m.in. system Retül Fit). Podłączona elektronika pozwala sprawdzić, jak pozycja podczas pedałowania wpływa na Twój organizm oraz co trzeba zrobić, by ją poprawić.

Kiedy bike fitter pozyskał już informacje na temat biomechaniki klienta, może ustawić odpowiednie części roweru, przede wszystkim parametry kokpitu (m.in. wysokość i szerokość kierownicy czy długość i kąt mostka), tak aby wyeliminować ewentualne niedogodności, a jazda była wydajna.

Ostatnim krokiem, który zwykle obejmuje zakres usług bike fittingu jest ustawienie pozycji bloków, a nawet zalecenia dotyczące doboru wkładek do butów na przykład takich jak: Wkładki do butów Sidi Memory. Po tym etapie klient dostaje pełny raport zawierający czytelne wskazówki, jakie komponenty roweru i ustawienia powinien stosować.

Fitting roweru – jak się na niego przygotować? Co zabrać ze sobą?

Skomplikowany proces dopasowania pozycji i części rowerowych sprawia, że czas sesji bike fitting nie należy do najkrótszych. Na stronach firm się nim zajmujących można znaleźć informację, że sesja trwa od 2 do nawet 5 h! Najczęściej są to 3-4 h. Lepiej więc wziąć wolne w pracy na ten dzień, a do tego przyszykować się na wizytę. O czym pamiętać?

Dobrze przygotować się merytorycznie do wywiadu, który jest pierwszym etapem konsultacji. Jeżeli wcześniej przeanalizujesz swój styl jazdy oraz problemy, z jakimi się zmagasz i co chcesz osiągnąć – na pewno rozmowa pójdzie sprawniej. Jeśli dysponujesz dokumentacją medyczną opisującą Twoje przebyte kontuzje czy schorzenia – koniecznie zabierz ją ze sobą.

Oprócz tego wymagane jest wzięcie:

• prywatnego roweru (czystego!);
• stroju kolarskiego, z którego najczęściej korzystasz;
• ręcznika (przyda się podczas pomiarów dynamicznych);
• butów rowerowych;
• kasku, jeżeli dopasowujesz rower triathlonowy lub czasowy.

W zależności od Twoich potrzeb i wykupionego pakietu bikefittingowego mogą się także przydać:

• prywatne części, które chciałbyś zamontować (np. kierownica, mostek, pedały);
• akcesoria wymagające konsultacji (np. lemondka);
• wkładki ortopedyczne i inne dodatki wpływające na komfort jazdy – jeśli je stosujesz.

Kiedy, warto wykonać bike fitting?

Niektórzy, wiedząc, jak wygląda, ile kosztuje i co obejmuje bike fitting mogą zastanowić się, czy warto wydać na niego pieniądze? Szczególnie że ceny takiej usługi potrafią być niemałe.

Indywidualne dostosowanie jednośladu to podstawa dla profesjonalistów i osób marzących o startach w zawodach. Za to nie warto w niego inwestować, jeśli pokonujesz bardzo krótkie trasy kilka razy do roku. Jeżeli jednak używasz roweru tylko rekreacyjnie, ale lubisz dalsze wędrówki – może okazać się dobrą inwestycją. Jeśli, podczas dłuższej jazdy zdarza Ci się odczuwać niewygodę i dyskomfort spowodowany np. drętwieniem rąk lub palców, albo bóle (szyi, stóp, bioder, pleców itd.) – bike fitting rozwiąże Twoje problemy.

Trzeba także zaznaczyć, że profesjonalne dopasowanie parametrów roweru nie tylko zwiększa komfort, ale także może być bardzo istotne pod względem bezpieczeństwa. Długoletnia jazda w nieodpowiedniej pozycji prowadzi do różnego rodzaju schorzeń (np. kręgosłupa), a mając złe ustawienia łatwiej o wypadek czy kontuzję.

Jak widać, bike fitting to zdecydowanie więcej niż tylko wydajna jazda, warto więc potraktować go poważnie.