Kontakt
menu
Chociaż rower stanowi jeden z najpopularniejszych sposobów przemieszczania się, to niewielu cyklistów analizuje, co sprawia, że mogą oni liczyć na wysoki komfort jazdy i które parametry odpowiadają za stabilność roweru. W tych kwestiach kluczowa jest geometria ramy rowerowej. Pomimo jej istotności, kiedy kupujesz nowy jednoślad, raczej nie zwracasz na nią największej uwagi. Dlatego w niniejszym artykule postanowiliśmy przeanalizować geometrię rowerów i jej poszczególne aspekty m.in. kąt główki ramy, Stack, Reach, rozstaw osi czy długość rury podsiodłowej.
Zainteresowany, czym powinna charakteryzować się sportowa, a czym wygodna geometria ramy rowerowej? W takim razie – miłej lektury!
- Geometria ramy rowerowej to dokładny opis wszystkich kluczowych parametrów konstrukcyjnych jednośladu i ma realny wpływ na jego użytkowanie.
- Poprzez analizę geometrii roweru można określić jego przeznaczenie, a także ocenić czy jazda na nim będzie komfortowa i bezpieczna.
- Geometria rowerowa obejmuje przede wszystkim długości oraz kąty nachylenia poszczególnych rur wchodzących w skład ramy.
- W zależności od przeznaczenia roweru (szosowy, MTB, gravel itd.) jego geometria ramy będzie inna.
- Więcej artykułów na temat części i rowerów znajdziesz na naszym blogu.
Spis treści:
- Geometria ramy rowerowej – co to jest?
- Dlaczego właściwa geometria roweru jest taka ważna?
- Parametry ramy – jakie wartości określają geometrię roweru?
- Kąt główki ramy / kąt rury sterowej
- Długość główki ramy
- Długość górnej rury / długość rury poziomej
- Efektywna długość górnej rury
- Kąt rury podsiodłowej
- Efektywny kąt rury podsiodłowej
- Długość rury podsiodłowej
- Długość tylnego trójkąta
- Baza kół / rozstaw osi
- Długość ramy
- Wysokość ramy
- Wysokość suportu
- Obniżenie suportu
- Geometria roweru – podstawowe parametry do wygodnej i bezpiecznej jazdy
- Różne dyscypliny kolarskie to i różna geometria
- Podstawy geometrii roweru – najważniejsze parametry i podsumowanie
Geometria ramy rowerowej – co to jest?
Osoby, które nigdy nie miały dużego związku z kolarstwem, nieraz nieco błędnie rozumieją pojęcie geometrii roweru, ograniczając ją do kształtu, wyglądu jednośladu. Owszem, termin ten oznacza ułożenie względem siebie i wielkości poszczególnych rur rowerowych, ale geometria, zgodnie z tym, co podaliśmy na samym początku tekstu, nie odgrywa jedynie roli estetycznej. Geometria to dokładny wymiar całego roweru. Jej sposób zaprojektowania decyduje o tym, czy jednoślad zapewni komfort jazdy, jak będzie reagował w danych sytuacjach na trasie, czy będzie skoczny itd.
W zasadzie znając jedynie parametry geometrii roweru, ekspert bez oglądania jednośladu w rzeczywistości powinien określić, do jakich zastosowań i dla kogo będzie on odpowiednim wyborem.
Dlaczego właściwa geometria roweru jest taka ważna?
Jako że geometria dokładnie charakteryzuje dane typy i modele rowerów, to chcąc dobrać jak najlepiej dopasowany jednoślad zarówno do Twoich cech fizycznych, jak i potrzeb i stylu jazdy – koniecznie musisz wziąć ją pod uwagę. Nawet najnowocześniejszy osprzęt rowerowy i materiały wykorzystane do produkcji nie wystarczą, aby wygodnie jeździło Ci się na rowerze, jeśli geometria całkowicie odbiegać będzie od Twoich oczekiwań.
Co więcej, niewłaściwe rozmiary ram rowerowych, niedopasowane pozycje kierownicy, czy złe kąty nachylenia rur mogą prowadzić nie tylko do dyskomfortu odbierającego całą radość z jazdy, ale także stać się przyczyną wypadku lub kontuzji np. poprzez niewystarczającą stabilność roweru.
Z kolei, kiedy geometria i rozmiar roweru będą odpowiednie, to cyklista będzie mógł znacznie optymalniej wykorzystywać pracę swych nóg oraz skuteczniej i precyzyjniej pokonywać nierówności czy podjazdy.
Zerknij na ten artykuł i dowiedz się jaki rozmiar ramy będzie dla Ciebie odpowiedni – Jak dobrać rozmiar ramy roweru do swojego wzrostu?
Parametry ramy – jakie wartości określają geometrię roweru?
Geometria roweru stanowi bardzo szeroki zbiór, powiązanych ze sobą parametrów. Wszystkie one wpływają na komfort użytkowania jednośladu oraz jego osiągi, ale niektóre z nich mają większe znacznie przy wyborze roweru – częściej są brane pod uwagę – a inne rzadziej. Istotność poszczególnych danych zależna jest także od tego, do jakiej odmiany kolarstwa przygotowane są dane modele. Jak łatwo wywnioskować – geometria w rowerach różnych dyscyplin będzie inna, ale o charakterystycznych specyfikacjach poszczególnych typów jednośladów powiemy dokładniej w dalszej części tekstu. W tym miejscu przyjrzyjmy się za to najważniejszym parametrom ram rowerowych. W nawiasach zapisaliśmy ich angielskojęzyczne nazwy, ponieważ nie zawsze są one powszechnie znane, a producenci często nie posługują się polską terminologią, co może utrudnić rozeznanie się w geometrii roweru.
Kąt główki ramy (ang. Head Tube Angle)
Kąt główki ramy / kąt rury sterowej (ang. Head Tube Angle)
W pierwszej kolejności spójrzmy na kąt rury sterowej. Określa on kąt nachylenia osi główki ramy w stosunku do podłoża. Na co wpływ ma kąt główki ramy? Przede wszystkim jego nachylenie decyduje o tym, jak rower będzie zwrotny, jak będzie reagować podczas skręcania. Niewielki kąt główki ramy sprawi, że jednoślad uzyska większą stabilność, także na zakrętach i stromych zjazdach, ale za to stanie się mniej zwinny. Z kolei zwiększona wartość Head Tube Angle spowoduje, że rower będzie dynamiczniejszy i szybszy, ale jednocześnie mniej stabilny i wygodny – pozycja cyklisty przesunie się do przodu względem pojazdu.
Długość główki ramy (ang. Head Tube Lenght)
Długość główki ramy (ang. Head Tube Lenght)
Kolejny z parametrów geometrii rowerowej nie jest często brany pod uwagę przy wyborze jednośladu. Mierzy on odległość między górną a dolną miską sterów, a co za tym idzie, to od długości główki ramy zależy, jak wysoko umieszczona zostanie kierownica. Większy rozmiar sprawi, że cyklista będzie miał bardziej wyprostowaną, wyższą pozycję, z kolei mniejszy wymusi pochylenie się. Z reguły producenci starają się, aby Head Tube Lenght był jak najmniejszy, ponieważ nie ma możliwości skrócenia długości główki ramy, ale w razie potrzeby może ona zostać wydłużona (dzięki podkładce pod mostek).
Długość górnej rury (ang. Actual Top Tube Lenght)
Długość górnej rury / długość rury poziomej (ang. Actual Top Tube Lenght)
Długość rury poziomej mierzy się wzdłuż niej poprzez określenie odległości dzielącej przecięcie rury podsiodłowej z przecięciem z główką ramy. Nie jest to dziś szczególnie istotny parametr, w przeszłości odgrywał znacznie większą rolę, kiedy geometria roweru wyglądała jeszcze nieco inaczej (nie stosowano obniżenia rury tzw. slopingu). Jednakże warto wiedzieć, że co do zasady – im dłuższa górna rura, tym bardziej aerodynamiczna pozycja, stabilność i lepsza kontrola jednośladu.
Efektywna długość górnej rury (ang. Effective Top Tube Lenght)
Efektywna długość górnej rury (ang. Effective Top Tube Lenght)
Efektywna długość górnej rury sprawdzana jest podobnie co poprzedni z wymienionych parametrów geometrii roweru, z tym że zamiast mierzyć wzdłuż rury, to robi się to w linii poziomej (równolegle do podłoża – od osi główki ramy do osi rury podsiodłowej). Effective Top Tube Lenght jest także dużo istotniejszym parametrem niż standardowa długość. Na podstawie tej informacji można określić rozmiar roweru, ale także to, jak wyciągnięta będzie pozycja cyklisty podczas siedzenia na siodełku – podczas jazdy na stojąco Effective Top Tube Lenght nie ma znaczenia.
Kąt rury podsiodłowej (ang. Seat Tube Angle)
Kąt rury podsiodłowej (ang. Seat Tube Angle)
Zgodnie z nazwą – kąt rury podsiodłowej to nic innego jak poziom nachylenia rury, na której umieszczone jest siodło rowerowe względem podłoża (określa więc kąt siodełka). Im większa wartość Seat Tube Angle, tym pedałowanie staje się efektywniejsze. Pozycja cyklisty będzie bliższa środka i bardziej aerodynamiczna – korzystna szczególnie przy stromych podjazdach. Za to, jeśli kąt rury podsiodłowej jest nieduży, to pozycja kolarza staje się bardziej odchylona do tyłu, a co za tym idzie, także masa przenosi się na tył, co daje zwiększoną stabilność przy stromych zjazdach.
Efektywny kąt rury podsiodłowej (ang. Effective Seat Tube Angle)
Efektywny kąt rury podsiodłowej (ang. Effective Seat Tube Angle)
Odczytuje się go w taki sam sposób, jak przedstawiony wcześniej Seat Tube Angle oraz ma identyczne znaczenie dla rowerzysty. Czym więc różni się efektywny kąt rury podsiodłowej od klasycznego? Otóż tym, że ma on wartość teoretyczną i orientacyjną, Effective Seat Tube Angle podawany jest przez producentów w sytuacji, gdy rura podsiodłowa nie jest prosta (lub nie wychodzi prosto z mufy suportu), w związku z czym rzeczywista wartość nic nie mówiłaby użytkownikowi.
Długość rury podsiodłowej (ang. Seat Tube Lenght)
Długość rury podsiodłowej (ang. Seat Tube Lenght)
Omawiając parametry ramy rowerowej, wskazać można też długość rury podsiodłowej, chociaż raczej nie przyda się ona podczas analizowania geometrii roweru. Długość rury podsiodłowej mierzy się od jej końca do środka osi suportu. Teoretycznie – im większa ta wartość, tym bardziej wyprostowana sylwetka w czasie jazdy. W przypadku niewielkiej długości rury podsiodłowej – ciało będzie mocniej zgięte. Parametr ten możesz wziąć pod uwagę, kiedy dobierasz regulowany wspornik siodełka.
Długość tylnego trójkąta (ang. Chainstay Lenght)
Długość tylnego trójkąta (ang. Chainstay Lenght)
Aby zrozumieć, czym jest długość Chainstaya trzeba najpierw ustalić, co rozumiemy przez pojęcie tylnego trójkąta. Jest to część ramy, w której skład wchodzi osłona łańcucha i tylny widelec. Z kolei długość tylnego trójkąta to pozioma odległość od osi suportu do osi tylnego koła. Jest ona bardzo ważna pod kątem stabilności, zwinności i skoczności jednośladu. Niewielka długość Chainstaya świetnie sprawdza się na technicznych odcinkach, gdzie potrzebna jest duża zwrotność. Jednocześnie jednak krótka długość tylnego trójkąta sprawia, że przednie koło jest gorzej dociążone, a co za tym idzie, geometria roweru jest mniej stabilna, a jednoślad trudniej kontrolować.
Baza kół / rozstaw osi (ang. Wheelbase)
Baza kół / rozstaw osi (ang. Wheelbase)
Rozstaw osi to nic innego niż po prostu odległość dzieląca osie przedniego i tylnego koło. W związku z tym im większa okaże się baza kół, tym cały rower będzie dłuższy. Zgodnie z prawami fizyki – im dłuższy jednoślad, tym stabilniejszy, ale trudniej się nim manewruje, szczególnie w przypadku konieczności wykonywania ciasnych skrętów. Doskonale obrazującym tę prawidłowość przykładem (choć skrajnym) jest rower tandem, a ze świata motoryzacji możemy przywołać autobus – oba te pojazdy do najzwinniejszych nie należą.
Długość ramy (ang. Reach) / Wysokość ramy (ang. Stack)
Długość ramy (ang. Reach)
W geometrii rowerowej Reach jest poziomą odległością między mostkiem a osią suportu, czyli pomiar ten informuje Cię o tym, jak daleko znajduje się kierownica od środka jednośladu. Co jednak najważniejsze, Reach określa, czy cyklista jadący w pozycji stojącej będzie mocno, aerodynamicznie wyciągnięty (dłuższy Reach), czy bardziej wyprostowany (krótszy Reach). Z tego powodu mówi się czasem, że wartość Reach jest odpowiednikiem efektywnej długości górnej rury, tylko dla jazdy na stojąco.
Wysokość ramy (ang. Stack)
Stack rowerów mierzony jest analogicznie do długości ramy, tylko w pionie – od osi suportu do wysokości, na której znajduje się mostek. Zresztą zwykle wartości Stack i Reach (i ich wzajemny stosunek) przy wyborze roweru analizuje się razem. Stack rowerów określa realną wysokość jednośladu, więc w zależności od tego parametru Twoja pozycja będzie bardziej lub mniej wyprostowana. Duży Stack pozwala odciążyć drętwiejące dłonie i ograniczyć bóle pleców, więc polecany jest cyklistom borykającym się z takimi niedogodnościami. Warto również dodać, że Stack można w pewnym zakresie modyfikować (dzięki obniżeniu wspornika kierownicy lub podkładki wydłużające).
Wysokość suportu (ang. Bottom Bracket Height / BB Height)
Wysokość suportu (ang. Bottom Bracket Height / BB Height)
Wysokość suportu jest odległością dzielącą oś pedałów od podłoża. Im wartość Bottom Bracket Height większa, tym mniejsze ryzyko uderzenia o leżące na ziemi przeszkody (np. gałęzie czy kamienie). Z drugiej jednak strony – im suport niżej się znajduje, tym pewniejsze prowadzenie jednośladu – zarówno na prostych odcinkach, jak i przy pokonywaniu zakrętów, co wynika z obniżenia środka ciężkości roweru. Pamiętaj, że wysokość suportu mierzona jest od ziemi, więc powinieneś podczas analizowania geometrii roweru uwzględnić wpływ rozmiaru opon na ostateczną, rzeczywistą wysokość.
Obniżenie suportu (ang. Bottom Bracket Drop / BB Drop)
Obniżenie suportu (ang. Bottom Bracket Drop / BB Drop)
Geometria roweru zawiera zwykle nie tylko informacje o wysokości suportu od ziemi, ale także o jego obniżeniu względem linii osi kół – to właśnie jest BB Drop. Parametr określający obniżenie suportu ma dokładnie to samo znaczenie, co BB Height, tylko ze względu na inny sposób jego mierzenia – Bottom Bracket Drop jest niezmienny, zależny tylko od projektu ramy, nie ma potrzeby uwzględniać wielkości zastosowanych opon rowerowych (jak w BB Height).
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat konstrukcji rowerów? Poznaj budowę roweru w pigułce!
Geometria roweru – podstawowe parametry do wygodnej i bezpiecznej jazdy
Jak na pewno zauważyłeś, czytając omówienie poszczególnych parametrów, geometria roweru to naprawdę szeroki temat. Niestety bez doświadczenia dość łatwo się pogubić, a tak, jak wspomnieliśmy już wcześniej – to właśnie wygodna geometria ramy sprawi, że unikniesz popularnych wśród kolarzy niedogodności. Zawczasu wracając uwagę na długość i kąty nachylenia rur możesz zapobiec m.in. nadwyrężeniu kolan, drętwieniu dłoni czy bólom kręgosłupa. Ponadto to geometria roweru określa, jak jednoślad będzie się prowadził na zakrętach i prostych odcinkach, a co za tym idzie, ma bezpośrednie przełożenie na bezpieczeństwo jazdy.
Co więc zrobić, jeśli niewiele rozumiesz z podawanych przed producentów wymiarów? Zachęcamy do kontaktu internetowego lub telefonicznego z Rowertour.com albo odwiedzenia naszego sklepu stacjonarnego – w obu przypadkach eksperci doradzą Ci przy zakupie jednośladu. Z kolei, jeśli zależy Ci na najdokładniejszym, w pełni profesjonalnym stworzeniu swojego kolarskiego profilu i spersonalizowaniu roweru idealnie do Twoich parametrów ciała i potrzeb – możesz skorzystać z pomocy tzw. bikefittera. Na czym dokładnie polega jego usługa, przeczytasz w tekście – Bikefitting – rower dopasowany w każdym calu.
Różne dyscypliny kolarskie to i różna geometria
Przy wyborze jednośladu oraz analizowaniu geometrii roweru kluczowe jest zastanowienie się, w jaki sposób dany model będzie przez Ciebie wykorzystywany. Chociaż niektóre rowery są bardziej uniwersalne od innych, to każdy ma swoje określone przeznaczenie, w którym odnajduje się najlepiej i które widać w specyfikacji geometrycznej. Jeżeli interesuje Cię wybór roweru MTB – inne wartości będą przez Ciebie pożądane niż w przypadku np. jednośladów miejskich. Geometria graveli, szosówek itd. będzie jeszcze inna. Co więcej, nawet w przypadku niemal tego samego zastosowania danego typu jednośladów – konstrukcja często okaże się inna. Kupując np. rower trailowy na pewno zauważyć, że geometria roweru enduro, choć to również model MTB, nie okaże się identyczna, co ma związek z potrzebą dostosowania geometrii jednośladu do zadań, które przed nim staną.
Aby lepiej zrozumieć, czym różni się geometria roweru w zależności od dyscypliny kolarskiej, do której model został stworzony – przyjrzyjmy się najpopularniejszym typom jednośladów.
Geometria roweru górskiego
Geometria rowerów górskich MTB
Zacznijmy od rowerów MTB. W ich przypadku mamy do czynienia prawdopodobnie z największą liczbą wariacji, które potrafią znacznie różnić się od siebie pod względem specyfikacji – pod nazwą rowery MTB kryją się zarówno modele rekreacyjne, tzw. oldschoolowe górale, jak i wysoko wyspecjalizowane serie do downhillu.
Geometria ramy roweru MTB charakteryzuje się sporą długością całościową (Reachem), jak i samej górnej rury. Ponadto zaobserwować można znaczną bazę kół oraz płaską główkę ramy. Rozstaw osi z reguły wynosi ok. 1100-1300 mm – najmniejsze wartości spotkasz przy rowerach MTB XC, a największe przy downhillowych. Kąt w geometrii ram MTB określający główkę to niezależnie czy będą to rowery trailowe, enduro czy inne ma wartość ok. 65-67° (nieco niższe są częstsze przy jednośladach typowo zjazdowych). Taka geometria roweru MTB sprawia, że jest on bardzo stabilny, co jest niezwykle pożądane na technicznych odcinkach terenowych, ale w zamian traci on na zwrotności.
Geometria ramy roweru MTB ma jeszcze jeden bardzo ważny parametr, który dodatkowo pozwala łatwo odróżnić jednoślady górskie o różnym przeznaczeniu – jest nim kąt rury podsiodłowej. W przypadku egzemplarzy bardziej uniwersalnych (jak traile czy XC) wynosi on ok. 76°, a kiedy spojrzysz na rowery downhillowe, najprawdopodobniej będzie to ok. 65°, więc różnica jest spora – siodełko jest znacznie bardziej przesunięcie ku tyłowi.
Geometria roweru szosowego
Geometria rowerów szosowych
A czym wyróżnia się geometria roweru szosowego? W porównaniu do omówionych już jednośladów górskich różnicę widać gołym okiem. Z drugiej jednak strony, w przypadku kolarzówek nie mamy już aż takich różnic wewnętrznych w obrębie grupy, pomiędzy poszczególnymi ich typami i same cyferki, czysta geometria roweru szosowego, ustępuje pod względem istotności innym parametrom konstrukcyjnym – przede wszystkim materiałom wykorzystywanym do produkcji kolarzówki.
Powinieneś zwrócić jednak uwagę na kąt rury sterowej – zwykle wynosi on ok. 72°, co pozwala szosówce na szybkie, dynamiczne skręty oraz efektywniejsze przyspieszanie (mniejsze opory powietrza). Ponadto znaczenie ma także współgrająca z kątem główki baza kół (zwykle ok. 1000 mm, różnice między modelami endurance, race i aero nie są duże). Te dwa wymienione parametry sprawiają, że szosówki są trudniejsze w kontrolowaniu niż rowery trekkingowe czy crossowe, ale za to dynamiczniejsze.
Aby geometria ramy rowerów szosowych wskazała Ci, z jakiego rodzaju kolarzówką masz do czynienia – najłatwiej spojrzeć na stosunek wartości Stack i Reach. Umownie przyjmuje się, że kiedy wynosi on do 1,5, to szosówka jest wyścigowa, a poniżej tej liczby – endurance.
Geometria roweru gravelowego
Co wyróżnia geometrię rowerów gravelowych?
Szutrówki stworzone są przede wszystkim do pokonywania długich tras w niekoniecznie najłatwiejszych warunkach, dlatego podstawy geometrii roweru gravelowego muszą koncentrować się na zapewnieniu użytkownikowi maksymalnego komfortu w trakcie jazdy po żwirze. Dodatkowo niektóre szutrówki zaprojektowane są z myślą o coraz popularniejszym bikepackingu, co sprawia, że geometria roweru gravel o takim przeznaczeniu powinna uwzględniać także jazdę przy mocniej niż standardowo obciążonej ramie jednośladu.
Czym jeszcze charakteryzuje się typowa geometria graveli? Kąt rury podsiodłowej w przypadku tych jednośladów z reguły wynosi ok. 73°. Ponadto geometria roweru gravel opiera się na rozstawie osi mającym ok. 1000 mm, a także na kącie główki wynoszącym ok. 71,5° (modele bardziej turystyczne, wartość tę będą miały niższą, a gravele sportowe – wyższą). Szybkie porównanie wystarczy, aby zauważyć, że kąt rury sterowej i wspomniana baza kół, mają wartości zbliżone do tych typowych dla rowerów szosowych. Z Kolei inne elementy geometrii kojarzyć mogą się z omawianymi wcześniej modelami MTB – pokazuje to bardzo czytelnie, z jakich rodzajów jednośladów rozwiązania konstrukcyjne czerpali projektanci graveli.
Podstawy geometrii roweru – najważniejsze parametry i podsumowanie
W ramach podsumowania naszego artykułu warto jeszcze raz przypomnieć, które parametry geometrii ram do roweru powinieneś wziąć pod uwagę, planując zakup nowego jednośladu.
Jeżeli szukasz roweru głównie komfortowego w użytkowaniu – w pierwszej kolejności spójrz na wysokość kierownicy i Stack. Z kolei bardzo duży wpływ na stabilność oraz zwrotność każdego roweru będzie miała wysokość suportu i kąt główki ramy.
Cykliści zainteresowani jazdą bardziej terenową, wymagającymi podjazdami i zjazdami – powinni wziąć pod uwagę Reach, efektywny kąt rury podsiodłowej, a także efektywną długość górnej rury.
Pamiętaj, że przy rowerach sprzedawanych na Rowertour.com znajdziesz rozpisaną geometrię danego modelu, a w razie wszelkich wątpliwości możesz skonsultować się z naszymi pracownikami, którzy zawsze chętnie Ci pomogą i pomogą wybrać rower idealny dla Ciebie!
