Pneumatyczne małżeństwo - tak można określić układ w którym w rowerowej pasji funkcjonuje dętka i opona. Ten związek jest jednym z najlepszych pomysłów człowieka jeżdżącego na rowerze. Owszem, coraz częściej spotyka się też singli, czyli opony bezdętkowe - w pewnych kręgach ich zalety są niepodważalne, niemniej prostota, funkcjonalność i duża łatwość serwisowania nie wieszczy rychłego zmierzchu dętkowej popularności. To po prostu działa, świetnie funkcjonuje w rowerowej rzeczywistości i jakość tego połączenia jest na tyle duża, że nie chcemy zmian.
Wymiana bezdętkowego rodzeństwa podczas trzydniowej eskapady będzie graniczyć z warsztatem naprawiającym prom kosmiczny, tymczasem wymiana dętki na nową nie zajmie nam więcej niż 15 minut, włączając mycie rąk i skosztowanie napoju z bidonu.
Rozwijane nieustannie wytrzymałe dętki rowerowe stały się podstawą naszego toczenia na kołach. To niezawodne, proste i stosunkowo tanie rozwiązanie, nawet jeśli wybieramy bardziej zaawansowane czy wyspecjalizowane modele. Oraz dowód na to, że nie zawsze należy na siłę szukać czegoś nowszego i lepszego skoro to, co istnieje naprawdę dobrze się sprawdza.
Zapraszamy Was dziś, poznajcie wszystkie sekrety rowerowego ogumienia. Po lekturze dobór dętki do opony rowerowej nie będzie problemem.
Co znajdziesz w artykule:
Rozmiary dętek i ich wybór
Co jest oczywiste, wraz z gwałtownym rozwojem rowerowej "rozmiarówki" w kategorii opon, zwłaszcza po pojawieniu się ogumienia ekstremalnego czy wypierającego starsze modele, ewoluowały również dętki. Pojawienie się nowej opony, na przykład w promowanym obecnie kole 29'' oznaczało powstanie nowych dętek pasujących do nowego typu.
Jak rozgryźć rozmiar kupowanej dętki rowerowej tak, aby się nie pomylić?
Musimy po prostu dobrze czytać oznaczenia opon - poruszaliśmy ten temat wielokrotnie, niemniej przypomnijmy: ważne są średnica i szerokość opony.
Średnica opony
W wypadku większości opon najlepszym i najbardziej miarodajnym oznaczeniem jest ETRTO, czy też norma ISO jak kto woli. Oznaczenia ETRTO mają ciąg cyfr, które pozwalają na identyfikację ogumienia i pasującej do niego dętki. Weźmy typową, popularną oponę 700x35C, czyli niezbyt szeroki kapeć trekkingowy, występujący u wielu producentów na kołach 28''.
Podane oznaczenie składa się z pięciu cyfr. Pierwsze trzy to orientacyjna średnica wewnętrzna opony rowerowej, natomiast po znaku "x" mamy szerokość w milimetrach. Literka pojawiła się później i dla naszego problemu z nią - ma już znaczenia. Średnica wynosi więc 700 mm. W ETRTO oznaczenie tej opony to 35-622. Tu średnica oznaczona jest w liczbie 622 mm. Dętkę dobieramy do tej średnicy, ściśle trzymając się tej wartości. Dla koła 28 i opony 700x35C będziemy więc szukać dętki w oznaczeniu ETRTO - 622 lub w układzie metrycznym - 700.
Szerokość opony
I tu jest dopiero pogrzebany cały sekret. Bo oznaczenie dętki będzie zawierać się w pewnym zakresie - jako że jest to element ulegający rozciągnięciu bardziej niż opona. Dla naszej opony 700x35C musimy więc mieć dętkę, która będzie oznaczona 700x35-43. Oznacza to, że możemy ją zastosować także w szerszych oponach niż 35 mm, ale nie o większej średnicy.
Zapamiętajmy - średnica ta sama, szerokość pomiędzy określonymi wartościami. Mamy oponę 700x40? Będzie pasować. Mamy 700x45C - pasować już nie będzie.
Dętka w innym rozmiarze niż opona?
Rozmiary dętki rowerowej muszą się więc zgadzać z oponą w pewnym określonym zakresie. Średnica musi być ta sama, natomiast szerokość jest już "od - do". Co się stanie, jeśli spróbujemy zmieścić inną dętkę do naszej opony? Prawdopodobnie daleko nie zajedziemy. Różne średnice uniemożliwią pełne napompowanie, a źle dopasowana szerokością dętka rowerowa nie wypełni opony i może spowodować brak kontroli nad kierunkiem jazdy, lub poważne uszkodzenie obręczy.
Rodzaje wentyli w dętkach
Obecnie mamy do dyspozycji trzy podstawowe i niezmienne typy wentyli rowerowych stosowane w dętkach. Są to:
Typ DV / rowerowy / Dunlop | Obecny w starszych rowerach, tańszych i budżetowych. Prosta konstrukcja - kołnierz zespolony z dętką, wewnętrzny trzpień zakręcany za pomocą nakrętki. |
Typ AV / samochodowy / Schrader | Popularny i szeroko stosowany, identyczny ze stosowanymi w motoryzacji - dzięki temu możemy korzystać z pomocy na stacjach paliw; szeroki kołnierz i schowany w środku trzpień, wciskany przez odpowiedni układ w pompkach. |
Typ FV / francuski / French | Bardzo długi wentyl, najczęstszy w kołach szosowych, gdzie stosowane są stosunkowo wysokie obręcze ze stożkiem aerodynamicznym; długi kołnierz z wykręcanym trzpieniem |
Dętki rowerowe - wiele materiałów
Pozornie tylko dętka to kawałek gumy z wentylkiem. Producenci zrozumieli że stosowanie lepszych materiałów przedłuża żywotność ogumienia i przede wszystkim jego sprawność. Stosowanie różnorodnych mieszanin wpływa też na to, jakie tarcie powstaje na styku dętki i opony, a więc - zmniejsza lub zwiększa opór toczenia. Niby nie są to wartości, nad którymi warto się rozwodzić, zwłaszcza w jeździe rekreacyjnej, warto jednak znać to zagadnienie.
Masa dętek i opory toczenia
Im cięższa dętka tym generowany jest większy opór toczenia. Koło musi korzystać z większej siły aby się rozpędzić, bo razem z ogumieniem tworzy określoną całość - bryłę, która stawia się napotkanemu powietrzu i powierzchni.
Oczywiście dla jednych rowerzystów będzie to problem, dla innych - korzyść. Dlaczego? To proste - szosowi wyjadacze będą walczyć o każdy milimetr, przy zachowaniu przyczepności skupiając się na minimalizacji oporów powietrza i toczenia. Duże prędkości i długie trasy wymagają takiego podejścia. Z kolei cykliści jeżdżący w terenie potrzebują dużej przyczepności tworzonej przez szerokie, masywne ogumienie - tu nawet ciśnienie ma znaczenie, a jego regulacja to swoisty know-how MTB.
Dętki butylowe
Najpopularniejsze i jednocześnie najtrwalsze. Butyl to polimer na bazie kauczuku syntetycznego. Jest łatwy w produkcji, a w zetknięciu z rozpuszczalnikami - np. benzyną - robi się mięciutki i brudzi wszystko, czego się dotknie. Ale jako podstawa konstrukcji dętki - jest genialny. Świetnie się rozciąga i bardzo dobrze utrzymuje ciśnienie. Dętka nie przepuszcza powietrza, zachowuje nadany poziom napompowania.
Doskonałe, proste, momentami - niemal dętki rowerowe nie do przebicia, zwłaszcza jeśli wybierzemy markowy produkt. Idealne na twarde powierzchnie, do trekkingu i na szosę. Przykładowe modele:
- Continental Race Supersonic - 55 zł
- Schwalbe Air Plus 19+AP - 41 zł - wzmocnione dętki rowerowe Air Plus są zrobione z grubszej gumy i lepiej łączone;
- Michelin A1 Airstop - 25 zł
Dętki lateksowe
Lateks ma większą przepuszczalność powietrza niż guma butylowa, więc dętki tego rodzaju musimy zazwyczaj dopompować przed jazdą.
Odwdzięczają się niską masą, minimalnymi oporami toczenia - słowem, są idealne na szosę ale i na każdą inną trasę. Nie za dobrze pracują w wysokich temperaturach i są zazwyczaj nieco droższe od butylowego rodzeństwa. Przykłady dętek lateksowych to:
- Continental Race Light - 40 zł
- Vittoria Competition Latex - 60 zł
Dętki TPU
Nowość. Powstały jako współczesna odpowiedź na potrzeby kolarzy szosowych, ale szybko wytrzymałe dętki rowerowe TPU znalazły zastosowanie także w innych rodzajach rowerowej pasji. Nie wykonano ich ani z butylu, ani z lateksu, ale z termoplastycznego poliuretanu - materiału bardzo lekkiego, wytrzymałego ale doskonale się rozciągającego i trzymającego ciśnienie.
Dętki tego typu określane są jako najlżejsze na świecie. Dla szosowych maniaków - można uzyskać różnicę rzędu 100 gram na obu kołach. Stosunkowo drogie, ale jednocześnie - fenomenalne dla wielu rowerzystów, stąd warte swojej ceny. Przykładowe modele dętek TPU:
- Wolfpack TPU Race - 200 zł
- Pirelli P Zero SmartTUBE - 130 zł
- Tubolito Tubo Road - 130 zł
- Schwalbe Aerothan - 115 zł
Jeśli już planujecie zastosowanie TPU - proszę bardzo, to świetny pomysł. Wytrzymałe dętki rowerowe TPU są w ofercie większości producentów, pamiętajmy jednak że TPU odkształca się łatwo i trudno wraca do pierwotnego rozmiaru, w przeciwieństwie do butylu. Dlatego też zaleca się jego częściowe napompowanie i montaż razem z oponą. Wybór - tradycyjnie należy do Was!
Z dobrą gumą - zawsze bezpiecznie!
Dobór dętki rowerowej to niby banalna sprawa, a jednak potrafi zaskoczyć. Mamy nadzieję, że po lekturze naszego poradnika jest Wam łatwiej i samodzielnie dobierzecie dętkę do swoich opon. Czasami ta zmiana na lepsze jest wskazana i być może podniesie to poziom Waszego bezpieczeństwa, możliwości i zwiększy uczucie komfortu - a to pozwoli jeździć Wam dłużej i bardziej efektywnie.
Pneumatyczne małżeństwo dętki i opony z jednej strony jest nieco zagrożone przez bezdętkowe zakusy, a z drugiej - dowodzi że może jeszcze bardzo zaskoczyć, czego dowodem dętki TPU. Wybór należy do Was, my zapewniamy Wam wiedzę, serwis i szeroką gamę produktów. Korzystajcie! Szerokiej drogi!