Tylna przerzutka rowerowa to odpowiednik doskonałej, dobrze wymyślonej skrzyni biegów w samochodzie. W ogromnym stopniu odpowiada za uzyskanie idealnej relacji między siłą a prędkością, także w dobie popularniejszych coraz bardziej napędów z jednym blatem z przodu. Sprawna przerzutka tylna zapewnia solidną, niezakłóconą zgrzytami pracę całego układu napędowego - działając maksymalnie efektywnie podczas nawet bardzo intensywnej pracy. Dobrze dobrana idealnie współpracuje z możliwościami naszych nóg. Nic więc dziwnego, że jest to jeden z najczęściej wymienianych komponentów w rowerze - wraz ze zmianą kasety jest często podstawą upgrade'u roweru.
Dowiecie się z tekstu jak dobrać właściwie dobrą przerzutkę rowerową. Wskażemy zalety firmowych rozwiązań SRAM i Shimano oraz cechy montażu na hak i na śrubę. Nie ma tu wielu skomplikowanych mechanizmów - mimo to zaawansowana tylna przerzutka rowerowa to duża inwestycja potrafiąca skokowo zmienić Wasze podejście i możliwości. Zapraszamy do naszego poradnika.
Co znajdziesz w tym artykule:
Do czego służy tylna przerzutka w rowerze
Rower z przerzutkami był zawsze chłopięcym marzeniem wielu z nas, pamiętających jeszcze erę Jubilatów i Wigry-3. Dziś przerzutka tylna spełnia rolę skrzyni biegów, jest nieodzownym elementem układu napędowego ogromnej większości rowerów i mimo prostoty występuje w wielu odmianach i stopniach zaawansowania.
Jej główne zadanie to przemieszczanie łańcucha między zębatkami kaset, przy jednoczesnym zapewnieniu jego właściwego naciągu dzięki obecności wózka z dłuższym bądź krótszym ramieniem. Sprawne pokonywanie przestrzeni między zębatkami i obsługa łańcucha przy jak najmniejszych stratach energii zostało doprowadzone do perfekcji - tak wysokiej, że obecne modele Shimano i SRAM pozwalają zmieniać przełożenia bez odejmowania siły na pedałach: można kręcić cały czas na maksimum i zmieniać biegi bez obawy o stan łańcucha czy kasety.
Wybór pomiędzy SRAM i Shimano
Znalezienie tylnej przerzutki prawie w większości przypadków zakończy się na montażu sprzętu dwóch firm: SRAM lub Shimano. Pierwsza jest amerykańska i stosunkowo młoda, druga to gigant z tradycjami, który przez dekady wyznacza standardy w tej dziedzinie. Wybór, jakiego dokonamy powinien definiować także wybieraną kasetę, blaty i łańcuch - w jednej rodzinie osprzętu, nawet na różnych jego poziomach, będzie dogadywać się ze sobą znacznie lepiej niż w wypadku mieszania. Do wyboru mamy jeszcze włoską Campagnolo, która od lat tworzy przerzutki niemal wyłącznie do użytku na szosie.
Wnioski? Używajmy jednej rodziny i maksymalnie zbliżonego poziomu osprzętu.
Zakres przełożeń
Tylna przerzutka rowerowa składa się z ramienia i wózka. Dzięki stosunkowo prostej konstrukcji przemieszcza łańcuch podczas ruchu na kasecie zębatek. Istotny jest obsługiwany zakres przełożeń - to kluczowy parametr decydujący często o wyborze przerzutki. Spora część wysoko wyspecjalizowanych modeli obsłuży kasety mające nawet 11 zębatek. Dla szerszego grona odbiorców są modele dziewięciorzędowe, potrafiące obecnie okiełznać większość montowanych kaset w rowerach.
Zwróć uwagę na długość wózka
Wózek to element przerzutki składający się z dwóch małych kółek zębatych umieszczonych między dwoma charakterystycznymi elementami. Producenci dzielą ich długość ze względu na przeznaczenie - krótkie znajdą zastosowanie na szosie, gdzie konieczna jest precyzja, a różnica pomiędzy zębatkami nie jest duża. Z kolei długie wózki zapewniają właściwy naciąg łańcucha przy pracy z kasetami w których zębatki mają duży rozrzut - choćby w rowerach górskich.
Na przykład Shimano określa swoje wózki kodami:
- SGS - wózek długi,
- GS - średni,
- SS - krótki.
Sposoby montażu
Z biegiem technicznej ewolucji wykształciły się dwa główne sposoby montowania tylnej przerzutki: na hak i na śrubę. Oba mają jeszcze zastosowanie, chociaż mocowanie na hak staje się wymierające, a na horyzoncie pojawiły się także nowe rozwiązania.
Montaż przerzutki na hak
Przerzutka rowerowa mocowana na hak to jedno ze starszych rozwiązań. Rowerowa biologia działa tu tak, że mocuje się przerzutkę posiadającą hak na osi koła i dokręca tę samą śrubą lub szybkozamykaczem. Hak przerzutki posiada profil który uniemożliwia mu obrót, bądź blokuje się go w odpowiednim położeniu tak, aby nie obracał się na osi.
Montaż przerzutki na śrubę
Obecnie najpopularniejszy. Najpierw mocujemy hak do ramy - albo rama już go posiada, albo musimy instalować go oddzielnie. Hak posiada otwór, w który dokręcamy śrubę blokującą przerzutkę. Całość montujemy na osi koła. Zalety w porównaniu z montażem na hak są takie, że każdy demontaż koła obejdzie się bez demontażu przerzutki.
O czym pamiętać wybierając tylną przerzutkę do roweru?
Przede wszystkim - pozostawaj w jednej rodzinie osprzętu, zwłaszcza w relacji przerzutka - kaseta - manetka. Ułatwi to kompatybilną współpracę między podzespołami. Łączenie manetki SRAM i przerzutki Shimano urodzi tylko kłopoty - mają różny skok i ich wzajemna kalibracja może być kłopotliwa. Czasami taniej ale w jednej rodzinie - to prościej i skuteczniej.
Wysokie grupy osprzętu, jak np. Shimano Ultegra odznaczają się doskonałą precyzją i świetnym wykonaniem, ale najlepiej pozwolić im pracować z łańcuchami i kasetami z tej samej rodziny. Zwróć uwagę na długość wózka, aby obsługiwał on posiadany zakres zębatek. Jeśli potrzebujesz jeszcze większej precyzji, wybierz osprzęt ze sprzęgłem, które usztywni wózek podczas zmiany przełożeń - na MTB rzecz absolutnie konieczna (łańcuch nie spadnie tak łatwo, bo będzie cały czas napięty).
Jaka przerzutka Tylna sprawdzi się w Twoim rowerze?
Na nasze rowerowe nieszczęście, wymiana jednego podzespołu to najczęściej lawina następnych wydatków: manetek, linek, blatów i łańcuchów. Sprzyja to jednak długowieczności roweru jako takiego. Kupując nową przerzutkę przede wszystkim dopasuj ją do posiadanej kasety, chyba że wcześniej wymieniłeś kasetę - jedno zawsze pociąga za sobą drugie. Jeśli kaseta ma większe zębatki, lub mają większy rozrzut, np. do 34T - wybierz przerzutkę tylną z długim wózkiem. Sprawdź mocowanie - niemal do każdej ramy można dostać idealnie dopasowany hak, trzeba tylko odrobinę poszukać. Zaprocentuje to w późniejszym czasie stabilną pracą i wygodą.
Przerzutka tylna w rowerze - ciesz się dobrym przełożeniem
Wybór przerzutki tylnej do Waszych rowerów to proces wymagający odpowiedniego przemyślenia, aby nie generował kosztów lub nie powodował złej pracy elementów układu napędowego. Tym samym, dobrze wybrana przerzutka to dobrze jeżdżący rowerzysta, mający do dyspozycji dopasowany zakres przełożeń, pozwalający mu czuć się swobodnie podczas jego treningów i wypraw. Pamiętajcie o tym - a dobrze dobrany model na długo będzie elementem Waszego roweru.