Jak zamontować i ustawić bloki SPD lub SPD-SL?

Kto raz spróbuje bloków w butach rowerowych - ten najpewniej nigdy już z nich nie zrezygnuje. Jest to tak skuteczny wynalazek jak przerzutka, dobre sakwy, spodenki z wkładkami żelowymi czy komputery rowerowe. Bloki rowerowe SPD są genialnym urządzeniem - łączą but z punktem podparcia ściśle i stabilnie, zapewniając nogom pracę w jednej płaszczyźnie, unikanie niekorzystnych przekoszeń, zawsze pełną kontrolę nad siłą i przede wszystkim - wygodę. Opowiemy dziś o nich szerzej, aby przekonać tych, którzy jeszcze się nie przekonali i pomóc wybrać tym, którzy już są zdecydowani.

Opowiemy Wam czym są bloki SPD, jak się je montuje, na co zwracamy uwagę i jak je regulować. Wszystko po to, aby osiągnąć idealne połączenie nogi z pracującą korbą, nie tracić siły i mieć zawsze idealne podparcie stopy. Jednocześnie ceny typowych dobrych bloków SPD bardzo spadły, a same bloki rowerowe bardzo się upowszechniły. Jeśli myślicie o ich zakupie i użytkowaniu - dobrze trafiliście. Zapraszamy!

Czym są bloki do butów na rower?

Bloki wprowadziło w 1990 roku na rynek japońskie Shimano, zresztą skrót SPD wywodzi się od Shimano Pedaling Dynamics. Japończycy za pomocą SPD stworzyli zupełnie nowy układ łączący pracujące nogi kolarza z miejscem, gdzie siła z tych nóg przekazywana jest na korbę. W toku badań wyszło, że stopy nawet w noskach są nie do końca stabilne, ulegają małym przesunięciom podczas pracy. Im dłużej jeździmy tym te ruchy kumulują się w większą całość, a to może już skutkować kontuzją. Noski nie spełniały też idealnie funkcji stabilizacyjnej, bo wyciąganie stopy z nich bywało kłopotliwe. Dlatego w Shimano wymyślono dwa komponenty - jeden pełnił funkcję pedałów, ale był wyposażony w zatrzask, który pasował do drugiego komponentu przymocowywanego do podeszwy butów. Oba pasowały do siebie idealnie, a cały system zapewniał pracę stabilną bardziej niż w najlepszych noskach, o pedałach bez nich nie wspominając.

Ogromne zalety SPD wynikają z pomysłowego połączenia, które po spięciu tworzy niemal idealną całość. Stopa pozostaje stabilna niezależnie od warunków pogodowych i terenowych, a kolarz ma do dyspozycji zawsze idealne podparcie i minimalizuje straty energii podczas jazdy. Patent Shimano podniosły inne firmy, których nazwy występują jako ich standard połączeń - Look, Crank Brothers, Time. Oczywiście nie są ze sobą kompatybilne, pomimo przyjęcia podobnych założeń konstrukcyjnych.

Montaż bloków SPD / SPD-SL lub innego systemu

Dla kolarza korzyści z korzystania z bloków są ogromne. Spotkamy je głównie na szosie, ale także w MTB i na Gravelach czy w trekkingach, gdzie ułatwiają pokonywanie dużych odległości bez szkody dla nóg. Kluczową kwestią jest właściwe przykręcenie bloków do butów, znalezienie właściwej pozycji i położenia, tak aby stopa pracowała przekazując maksimum mocy przy minimum niewłaściwych ruchów w niepożądanych płaszczyznach. Zdarzały się Wam uślizgi stóp przy dużym nacisku? Przy odrobinie chęci można nabawić się kontuzji - w wypadku SPD ten problem nie istnieje.

Wstępne ustawienie bloków SPD / SPD-SL lub innych

Jak właściwie ustawić blok na bucie? Każdy system wypracował własną technologię. SPD ma dwie śruby, a SPD-SL - trzy, podobnie jak popularne Look. Umożliwiają one odpowiednią regulację bloków już na butach. Jak jednak je właściwie ustawić? Pozycją startową powinno być dla nas miejsce na stopie, które oznaczymy linią biegnącą w jej najszerszym miejscu, przechodzące przez poduszkę pod dużym palcem. Poprośmy żonę, względnie kolegę - to naprawdę istotne, bo źle ustawiony blok będzie źródłem bólu i niewłaściwej pracy nóg. Poduszka powinna znaleźć się bezpośrednio nad osią pedału, z dopuszczalną tolerancją w dół - 1 lub 2 cm poniżej osi. Bloki lekko dokręcamy - niektóre mają opcję regulacji i spory jej zakres. Intuicyjnie znajdźcie miejsce, w którym podparcie jest najlepsze, posługując się lekko dokręconymi blokami i jeżdżąc na nich - krótka przejażdżka szybko wskaże Wam konieczność poprawy położenia bloku na podeszwie. Po znalezieniu właściwego miejsca - dokręcacie bloki do oporu. Ważne jest znalezienie odpowiedniego kąta ustawienia stopy względem długiej osi roweru - tak, aby kolana nie pracowały w złej płaszczyźnie. Do kompletu, po ustawieniu bloków koniecznie poprawcie ustawienie siodełka.

Jak przykręcić bloki do butów SPD od Shimano?

To najpopularniejszy rodzaj bloków - mają formę, która chowa się często w bieżnikach butów, używają jej więc kolarze MTB, ale także trekking, gravele i czasami szosowcy. Popularność wynika z prostoty montażu i faktu, że but nie traci swojego charakteru - obecność bloków raczej niewiele przeszkadza w chodzeniu. Montowane są na dwie śruby, część butów - np. te od XLC posiadają więcej niż jedną parę gwintów tak, aby móc dokładnie przykręcić bloki w zadanym miejscu. Gotowi na procedurę? Oto ona:

• smarujemy gwinty w butach; będzie prościej regulować, a po sezonie - wymienić;
• blok ustawiamy na bucie - trójkątny kształt wskazuje przód
• w mocowanie bloku wkładamy podkładkę, a potem dokręcamy śruby - nie za mocno, bo będziemy potrzebować luzu by dokonać ewentualnej korekty;
• warto w tym miejscu wsiąść na rower i przejechać mały odcinek;
• po ewentualnych korektach dokręcamy śruby bloku;

Montaż bloków SPD-SL na trzy śruby

Szosowe bloki Shimano są dużo szersze od klasycznych SPD, mają też inną formę choć montują się bardzo podobnie. Tam gdzie jest jeden otwór - tam jest przód bloku, skierowany do palców. Punkt podparcia ustalamy między dwiema pozostałymi śrubami: linia pomiędzy nimi to linia na stopie, o której mówiliśmy wyżej. Tu jednak montaż kończy swoje podobieństwa - SPD-SL występuje w trzech różnych wersjach, dla ułatwienia określanych przez kolory: czerwony, niebieski i żółty. Każdy z nich oznacza cechujący je fabryczny luz roboczy, stanowiący margines ruchu, który wykonują podczas pracy.

Całkowicie sztywne połączenie daje możliwość pełnego transferu watów z nogi na pedały, ale wystarczy że mamy tendencję do ruchu kolanami, a źle ustawione bloki odpłacą bólem kolan lub ścięgien. Wymagane jest w tym wypadku idealne dopasowanie - a bywa to trudne. Dlatego też Shimano położyło nacisk na zrównoważenie typów w tym wypadku.

Znaczenie kolorów w blokach SPD-SL

Shimano wiedząc, że sztywne bloki wymagają precyzyjnego bike-fittingu, na który nie każdy może sobie pozwolić, wprowadziło dwa inne typy bloków mieszczące się w rodzinie SL. Ogólnie podział wygląda następująco:

•      bloki czerwone - całkowicie sztywne połączenie bloku i buta, wymagające idealnego dopasowania, ale dające najlepszy transfer sił; jeśli nie uda Ci się dopasować ich w maksymalnym stopniu, przerzuć się na inne;
•      bloki żółte - mają 6 stopni luzu roboczego, po trzy stopnie na każdą ze stron; przesuwają się minimalnie podczas pracy, co odbija się korzystnie na stawach kolarza; chętnie stosowane we wszelkich odmianach rekreacyjnych i półprofesjonalnych;
•      bloki niebieskie - mają 2 stopnie luzu roboczego; nazywane często modelem pośrednim, łączącym zalety sztywnych połączeń czerwonych z umiarkowanym luzem żółtych; chroni przed nadmiernym przeciążeniem, ale tolerancja nie skutkuje stratami mocy;

SPD - system dla Ciebie

Niezależnie od tego jaki system wybierzesz - czy szosowy, czy bliższy klasycznemu SPD, jazda nie będzie już dla Ciebie taka sama. Poważnie - przesiadka na bloki jest wskoczeniem na zupełnie inny, bardzo odczuwalny poziom komfortu. Umożliwia pracę nóg w trudnych warunkach, nawet w całkowitym deszczu czy błocie dając stopom o wiele lepsze podparcie niż najlepsze klasyczne pedały. Zestawy bloków znacznie też staniały - oczywiście możemy wybrać mocno markowe modele, ale już do 200 zł znajdziemy naprawdę przyzwoite zestawy które posłużą latami. Reasumując - bloki SPD to zdecydowanie doskonały pomysł na poprawienie swoich osiągów i zapewnienie bezpieczeństwa jak i ochrony przed kontuzjami stawów. Zdecydowanie polecamy!