Stare kolarskie przysłowie mówi, że kto smaruje – ten jedzie. To powiedzenie nie odnosi się tylko do łańcucha, lecz także do pozostałych elementów ruchomych w rowerze, które wymagają regularnego czyszczenia i smarowania. Wśród tych elementów wyróżnić możemy: łożyska kół, kółka przerzutki, stery oraz łożyska suportu. Także amortyzator przedni oraz tylny wymagają smarowania, ale robienie tego w warunkach domowych, bez narzędzi i odpowiedniego doświadczenia może być problematyczne. Oprócz elementów ruchomych, które wymieniliśmy powyżej smarować należy odpowiednimi smarami i pastami montażowymi elementy stałe takie jak: gwinty oraz np. sztyce wykonane z włókna węglowego.
Co znajdziesz w tym artykule:
Jaki smar do roweru wybrać? Najważniejsze informacje
Na początek odpowiedzmy sobie na pytanie, które od czasu do czasu powraca na różnych forach i grupach rowerowych, a brzmi ono: „czy do smarowania łańcucha potrzebny jest smar rowerowy, czy mogę zastąpić go smarem np. do piły łańcuchowej lub innym uniwersalnym?”
Odpowiedź brzmi: teoretycznie tak. Taki smar także z grubsza nasmaruje łańcuch czy łożysko, ale trzeba wziąć pod uwagę, że jego konsystencja może być nieodpowiednia dla łańcucha i gorzej wniknie w każde ogniwo, a na dodatek może uszkodzić inne delikatne elementy, które będą miały z nim kontakt. Warto zatem sięgać po sprawdzone smary rowerowe, które dodatkowo będą właściwie dobrane, czyli inny (rzadszy) smar do łańcucha, a inny (gęstszy) do łożysk.
Parametry smarów rowerowych na które trzeba zwrócić uwagę
Smar smarowi nierówny. Nawet smary przeznaczone do jednego elementu roweru, jak na przykład smary do łańcucha potrafią się od siebie diametralnie różnić. W przypadku smarów rowerowych możemy wyróżnić kilka najbardziej popularnych grup, a są to:
Smar uniwersalny do łańcucha
Jak sama nazwa wskazuje jest to smar, które teoretycznie powinien sprawdzić się w każdych warunkach i na każdym łańcuchu. Mówi się, że jak coś jest do wszystkiego to jest do niczego. Smar uniwersalny oznaczany przez producentów często jako „all weather” – czyli na każdą pogodę będzie faktycznie radził sobie gorzej niż smar na suche warunki podczas jazdy w słoneczny dzień. Poradzi sobie także gorzej od smaru na mokre warunki podczas jazdy w błocie i w deszczu. Będzie natomiast dobrym rozwiązaniem dla tych rowerzystów, którzy jeżdżą w zróżnicowanym terenie, a przy tym niespecjalnie chcą się przejmować dobieraniem smarów do trasy i pogody.
Smar na suche warunki (DRY)
Jak sama nazwa wskazuje jest to smar, który dobrze radzi sobie na suchych trasach, gdzie mokry piach, błoto i woda nie będą występować. Jego niewątpliwymi zaletami są: utrzymanie czystości łańcucha (lepiej odpycha bród) oraz lepsze wnikanie w łańcuch, a co za tym idzie tworzy mniejsze tarcie.
Smar na warunki mokre (WET)
To smar, który znacznie dłużej utrzymuje się na łańcuchu, niestraszne mu: kałuże, błoto, lepki piach i inne zanieczyszczenia. Jego minusem jest natomiast to, że strasznie brudzi łańcuch, a przez swoją konsystencję gorzej penetruje poszczególne ogniwa łańcucha.
Smar ceramiczny
Uwielbiany przez kolarzy szosowych i triathlonistów. Podobnie jak smar DRY, zdecydowanie lepiej radzi sobie w suchych warunkach. Jego żywotność jest bardzo ograniczona i rzadko kiedy wystarczy na więcej, niż 200 km jazdy. Jest to więc smar typowo wyścigowy, gdzie każdy wat mocy ma znacznie. Jego drugim ogromnym plusem jest to, że po przejechani tych 200 km łańcuch wciąż powinien pozostać bardzo czysty. Minusem natomiast oprócz wydajności będzie zdecydowanie wyższa cena.
Zobacz również: Przeskakujący łańcuch w rowerze - przyczyny i sposoby naprawy
Smar na bazie wosku
Smary te tworzone są z mieszanki różnych wosków oraz wody, która jest nośnikiem emulsji. Woski do łańcuchów rowerowych cechują się dużą wydajnością, doskonałą penetracją łańcucha oraz niskim współczynnikiem tarcia. Woski tworzą warstwę, która skutecznie odpycha wodę i brud, a przy tym zapewnia cichą pracę łańcucha.
Smar do rower elektrycznego
to ostatnia grupa, do której możemy zaliczyć zarówno smary na suche, mokre oraz uniwersalne warunki. Ich najważniejszym i najbardziej pożądanym atutem jest długa żywotność. Muszą być także dostosowane do pracy z wyższymi momentami obrotowymi. Występują w wersji płynnej oraz w aerozolu.
Co smarować w rowerze?
Na wstępnie powiedzieliśmy jakie elementy roweru należy smarować, a teraz dokładniej je sobie omówimy. W rowerze znajduje się kilka miejsc, w których znajdziemy łożyska kulkowe lub maszynowe. Część z nich jest ogólnodostępna – jeśli można to tak ująć, a smarowanie pozostałych lepiej oddać w ręce fachowców.
Łożyska piast
W piaście przedniej znajdziemy dwa bardzo dobrze uszczelnione łożyska, które jednak od czasu do czasu przydałoby się nasmarować. Nie będziemy tu opisywać jak rozkręcić piastę i jakich narzędzi do tego użyć, ponieważ jest to temat na osobny artykuł lub film instruktażowy. Serwisując piastę uważajmy przede wszystkim na to, aby nie pogubić kulek łożysk.
W tylnej piaście znajdziemy nie dwa, a cztery łożyska. Te dodatkowe ukryte będą w bębenku piasty i one także wymagają czyszczenia i smarowania. Do smarowania łożysk piast najlepiej sprawdzi się smar specjalnie dedykowany do piast.
Łożyska suportu
Przez dziesiątki lat budowa suportów rowerowych znacznie się zmieniła, ale stare systemu pozostały z nami do dziś. Niezależnie jednak jaki rodzaj suportu wybierzemy, to każdy z nich wymaga utrzymania czystości łożysk i ich regularnego smarowania. W przypadku łożysk suportu oraz sterów sprawdzi się ten sam – uniwersalny smar do łożysk.
Zainspiruj się: Wymiana piasty w rowerze. Zabierać się za to samodzielnie czy zlecić wymianę serwisowi?
Pasty i smary montażowe
Nie są to typowe smary, chociaż możemy je zaliczyć do tej grupy. Zadaniem smarów i past montażowych jest ochrona przed korozją i zapiekaniem np. gwintów, a w przypadku past do karbonu zwiększenie tarcia pomiędzy np. sztycą a ramą.
Smary do amortyzatorów
Jak sama nazwa wskazuje są one stosowane w amortyzatorach i damperach. Stworzone zostały z myślą o ochronie najbardziej newralgicznych elementów, narażonych na różnego rodzaju zanieczyszczenia. Smary te zmniejszają tarcie statyczne oraz poprawiają wydajność poszczególnych elementów amortyzatora.
Polecane produkty do konserwacji części w rowerze
Można powiedzieć, że teorię mamy już za sobą. Przejdźmy teraz do praktyki, czyli omówienia i polecenia poszczególnych smarów. Zamiast jednak skupiać się na konkretnych modelach smarów, polecimy poszczególne firmy, które zdaniem naszych mechaników najlepiej sprawdzają się przy konkretnym elemencie roweru.
Smary do łańcucha
Tutaj mamy zdecydowanie największy wybór. Jeśli zależy nam na wydajności to wśród podróżników rowerowych król jest od wielu lat jeden, a jest nim niemiecki Rohloff. W przypadku smarów dedykowanych na suche lub mokre warunki, warto zainteresować się takimi markami jak: Finish Line, Peatys czy Dynamic Bike Care. Wśród wosków króluje od lat Finish Line, ale warto też zwrócić uwagę na wspomniane wyżej Dynamic Bike Care oraz francuską markę Zefal.
Smary do łożysk, piast, suportów i połączeń gwintowanych
Idealny smar do łożysk powinien z jednej strony dobrze penetrować łożyska, aby zmniejszyć ich tarcie, a z drugiej strony tworzyć ochronną warstwę, która nie pozwoli ciałom obcym przedostać się do kulek i bieżni łożyska. Te kryteria spełniają smary takich marek jak Shimano i Park Tool, a bezpośrednio do łożysk piast polecamy także smary marki DT Swiss, która słynie z produkcji jednych z najlepszych kół rowerowych.
Smary do amortyzatorów i zawieszenia
Smary do amortyzatorów najlepiej wybierać na podstawie rekomendację producenta lub doświadczonego serwisu rowerowego. Jeśli jednak szukamy uniwersalnego smaru do zawieszania to wybierzmy doświadczonych producentów takich jak: Brunox, Rock Shox czy SRAM.
Przeczytaj także: Rodzaje i budowa amortyzatorów rowerowych
Smary uniwersalne / montażowe
W tej grupie znajdziemy szeroką gamę produktów i producentów. Jeśli mielibyśmy wybrać trzech godnych polecenia to byliby to: Park Tool, Peaty’s oraz Motul. Ich smary stosowane są często w naszym serwisie rowerowym.
Kto nie smaruje ten nie jedzie!
Mamy nadzieję, że po przeczytaniu naszego artykułu będzie Wam zdecydowanie łatwiej skompletować odpowiednią gamę smarów, olejów, wosków i past do smarowania każdego elementu w rowerze. Pamiętajcie jednak o dokładnym wyczyszczeniu i odtłuszczeniu łańcucha i łożysk, a następnie nasmarowaniu. Samo posiadanie zestawu smarów nic nam nie da, jeśli nie będziemy z nich regularnie korzystać.