Czy można jeździć rowerem po chodniku?

Czy chodnik na pewno jest bezpieczniejszy? Czy jazda po nim jest dozwolona? Te pytania zadaje sobie bardzo dużo użytkowników ruchu drogowego poruszając się rowerem lub innym pojazdem transportu osobistego. Poniżej rozwiejemy wszelkie wątpliwości co do jazdy na rowerze po chodniku. Sprawdzimy czy jazda po ulicy jest faktycznie taka niebezpieczna i co skłania rowerzystów do korzystania z chodnika niż ulicy.

Przepisy, zasady dotyczące jazdy rowerem po chodniku

Przepisy ruchu drogowego w Polsce precyzyjnie określają, że jazda rowerem po chodniku w standardowych warunkach jest zabronione (Art. 26 Prawo o Ruchu Drogowym). Takie zachowanie jest uznawane za niebezpieczne i może stanowić realne zagrożenie dla bezpieczeństwa rowerzystów oraz pieszych.

W Art. 33 Prawo o Ruchu Drogowym możemy przeczytać:

Kierujący rowerem lub hulajnogą elektryczną jest obowiązany korzystać z drogi dla rowerów, drogi dla pieszych i rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeżeli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić. Kierujący rowerem lub hulajnogą elektryczną, korzystając z drogi dla pieszych i rowerów, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustępować pierwszeństwa pieszemu.

oraz

Kierujący rowerem, korzystając z drogi dla pieszych, jest obowiązany jechać z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego, zachować szczególną ostrożność, ustępować pierwszeństwa pieszemu oraz nie utrudniać jego ruchu.

Kiedy można jeździć rowerem po chodniku?

Miejscem roweru oraz każdego innego pojazdu, jest ulica. Niestety wiele rowerzystów poruszających się po chodniku utrudnia ruch pieszym, ale również nie stosuje się do ważnych zasad ruchu drogowego. Mimo, że jazda po drodze dla pieszych jest zabroniona pojawia się kilka wyjątków, które przyzwalają każdemu na jazdę po chodniku:

• Korzystanie przez rowerzystę z chodnika jest dozwolone kiedy opiekuje się dzieckiem do lat 10, które samodzielnie kieruje rowerem. Oznacza to, że przepis ten nie odnosi się do przewożenia dziecka w przyczepce rowerowej lub foteliku.
• Korzystanie z chodnika jest dozwolone, gdy warunki pogodowe, takie jak śnieg, silny wiatr, ulewa, gołoledź lub mgła są to warunki które utrudniają jazdę po ulicy oraz zagrażają bezpieczeństwu rowerzysty.
• Korzystanie przez rowerzystę z chodnika jest dozwolone gdy szerokość chodnika znajdującego się wzdłuż drogi, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością powyżej 50 km/h, wynosi co najmniej 2 metry. I jednocześnie brakuje wydzielonej drogi dla rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów.
• Rowerzysta ma również możliwość jazdy rowerem po chodniku wśród pieszych kiedy przed chodnikiem umieszczono znak "droga dla pieszych" (C16) z tabliczką "nie dotyczy rowerów" (T22).

Dlaczego wielu rowerzystów decyduje się na jazdę po chodniku?

Najczęstszą przyczyną skłaniającą rowerzystów, a zwłaszcza tych początkujących na wybór chodnika zamiast jezdni jest strach przed samochodami. Jest to uczucie powszechne, a zarazem nie do końca uzasadnione ponieważ, więcej kolizji z udziałem rowerzystów z samochodami dochodzi na uważanych przez wszystkich drogach dla rowerów. Subiektywne poczucie zagrożenia na jezdni przewyższa obiektywne zagrożenie statystyczne. Przez ostatnich kilka lat działania na rzecz polepszenia bezpieczeństwa rowerzystów nie wykroczyły poza promocję kasków, kamizelek odblaskowych i lampek.

Kolejnym aspektem jest pokawałkowana, pełna luk, zakrętów i pozostawiająca wiele do życzenia infrastruktura rowerowa, która nie prowadzi rowerzysty od początku do końca zakładanej podróży. Na rozjazdach i skrzyżowaniach zmusza do dalszego poszukiwania drogi i niepotrzebnych postojów. Występujące wszędzie obustronne chodniki, dobrze widoczne, znane i dość przewidywalne mogą spełniać role alternatywnej drogi niż nieintuicyjne drogi rowerowe.

Mandat za jazdę rowerem po chodniku

Wiele osób jeżdżących na rowerze przyznaje, że wybiera chodnik z obawy przed jazdą po ulicy, szczególnie gdy jest ona węższa, a pojazdy poruszają się z dużą prędkością. W większości przypadków funkcjonariusze nie podejmują interwencji wobec rowerzysty, jeżeli ten nie zagraża bezpieczeństwu przechodniów, unikając np. gwałtownego omijania ich. Najczęstsze kary nakładane są w sytuacjach, gdy rowerzysta nie przestrzega przepisów, mimo dostępnej pustej jezdni czy ścieżki rowerowej albo przemieszcza się z dużą prędkością wzdłuż węższego chodnika. Nowy taryfikator mandatów za naruszenie zakazu jazdy po chodniku przewiduje grzywnę. Osoba kierująca rowerem po chodniku może dostać grzywnę wynoszącą od 50 do 300 zł.

Statystyki wypadków z udziałem rowerzysty na drodze

Wraz ze wzrostem liczby rowerów wzrosła niestety liczba wypadków z ich udziałem. Zwiększająca się liczba ścieżek rowerowych spowodowała pojawienie się coraz większej ilości osób, które zaczęły wybierać rower jako środek transportu. Najczęstsze przyczyny wypadków z udziałem roweru to nie udzielenie mu pierwszeństwa przejazdu przez kierującego samochodem lub innym pojazdem. Trzeba również pamiętać, że to i sami rowerzyści powodują wypadki. Ich przyczyną również jest nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu. Najwięcej wypadków dochodzi w terenie zabudowanym.

Jak jeździć rowerem po mieście?

Rowerzysta ma prawo i obowiązek korzystać z wydzielonej drogi dla rowerów. Jest to część ulicy przeznaczona wyłącznie dla rowerzystów, oznaczona znakami drogowymi. Często biegnie ona wzdłuż chodnika lub jest oddzielona od niego krawężnikiem albo wymalowaną linią. W niektórych przypadkach tworzone są wspólne ciągi pieszo-rowerowe. Cyklista również ma obowiązek poruszania się po nich, ale musi ustąpić pierwszeństwa pieszym.

W każdym przypadku poruszaj się po prawej stronie wyznaczonego dla ciebie ciągu lub drogi dla rowerów, tak by można się było minąć lub wyprzedzić.

Na niektórych jezdniach wydzielony został pas rowerowy. To specjalnie oznaczona część jezdni przeznaczona dla rowerów. Mogą one być wyznaczone obok pasów ruchu dla samochodów. Na jezdniach jednokierunkowych możliwe jest wymalowanie kontrapasa - pasa do jazdy w kierunku niedozwolonym dla innych pojazdów.

Zawsze jednak pamiętaj, by poruszać się prawą stroną jezdni - pas rowerowy jest jednokierunkowy i nie należy jechać nim w przeciwną stronę! Na pasie i kontrapasie rowerowym nie mogą się poruszać ani parkować inne pojazdy. Rower jest pojazdem i może się poruszać po jezdni, jeśli wzdłuż niej nie ma drogi dla rowerów. Jadąc jezdnią pamiętaj o zasadach ruchu drogowego. Zawsze jedź możliwie blisko prawej krawędzi jezdni, staraj się jednak omijać ubytki w jezdni i studzienki. Na skrzyżowaniu możesz się poruszać środkiem pasa ruchu, jeśli zaś skręcasz w lewo, ustaw się przy lewej krawędzi. Każdy manewr sygnalizuj najpierw ręką, odwróć się też, by upewnić się, że nikt cię nie wyprzedza. Staraj się utrzymywać kontakt wzrokowy z kierowcami, by mieć pewność, że cię widzą. Jadąc jezdnią przestrzegaj zasad obowiązujących również kierowców: zatrzymuj się na czerwonym świetle, nie jedź „pod prąd” (chyba, że jest to dozwolone znakiem) i ustępuj pierwszeństwa pieszym. Zachowuj się w sposób przewidywalny i bezpieczny - możesz wyprzedzać samochody stojące w korku zarówno z prawej, jak i z lewej strony, unikaj jednak zajeżdżania im drogi i slalomu między nimi.