Mandaty dla rowerzystów w 2024. Stawki sięgają nawet 3000 zł!

Ostatnio możemy obserwować, że jazda rowerem staje cię coraz popularniejsza. Wiele osób decyduje się wybierać tę formę rekreacji na świeżym powietrzu, ale także postanawia korzystać z jednośladów jako środka transportu do pracy czy na zakupy – zamiast samochodu lub komunikacji miejskiej. Nas, jako pasjonatów dwóch kółek, to bardzo cieszy, ale wobec coraz większej liczby rowerzystów na drogach trzeba pamiętać, że ich także dotyczą zasady ruchu drogowego, za których nieprzestrzeganie grozi ukaranie. Jak zmieniły się przepisy rowerowe w 2024 r. i jakie mandaty dla cyklistów przewidziało polskie prawo?

• Straż miejska uzyskała prawo karania rowerzystów mandatami.
• Większość przepisów pozostała niezmienna, najbardziej zaostrzono kary dla cyklistów prowadzących po alkoholu.
• Za wykroczenia rowerowe można otrzymać mandat od 50 zł do nawet 3000 zł (i więcej) – wszystko zależy od tego, jak poważne i niebezpieczne jest uchybienie.
• Więcej artykułów na temat części i rowerów znajdziesz na naszym blogu.

Nowe przepisy dla rowerzystów w 2024 – co się zmieniło?

Kodeks drogowy jest regularnie nowelizowany i w 2024 r. również zagościły w nim liczne zmiany, większość z nich dotyczyła jednak kierowców samochodów. Znalazły się tam punkty, które powinny interesować rowerzystów – choć trzeba przyznać, że nie jest ich wiele. Wprowadzone zapisy zbytnio nie zmieniają zasad poruszania się, ich twórcy skoncentrowali się przede wszystkim na zaktualizowaniu taryfikatora mandatowego – najkrócej rzecz ujmując – rowerzyści będą surowiej karani za łamanie przepisów o ruchu drogowym.

Nowe mandaty dla rowerzystów grożą m.in. za nieprzestrzeganie obowiązku poruszania się drogą rowerową, czy przemieszczanie się w grupie cyklistów, tak że zagraża to bezpieczeństwu np. jazda obok innego uczestnika ruchu. Najostrzej karany według nowego taryfikatora mandatowego będzie stan nietrzeźwości rowerzysty.

Warto wiedzieć, że od października 2023 r. rowerzysta mandat za łamanie prawa może otrzymać już nie tylko od policji, ale także od straży miejskiej (co więcej, zmiana ta dotyczy także użytkowników hulajnóg). Pamiętanie o tym nowym uprawnieniu strażników, może pomóc uniknąć niepotrzebnych nieprzyjemności.

Nie wszyscy cykliści są również świadomi tego, że aktualne przepisy rowerowe regulują też, w jaki sposób oraz gdzie jednoślad można parkować (chociaż prawo określiło to już w 2022 r.). Gwoli przypomnienia – powinniśmy zostawiać rowery tylko w miejscach do tego wyznaczonych, a jeśli takiego nie ma – jak najbliżej i równolegle do krawędzi chodnika (tej, która jest najbardziej oddalona od jezdni).

Mandaty za jazdę rowerem a przepisy drogowe – co pozostało bez zmian?

Tak, jak już wspomnieliśmy obowiązki rowerzystów w znakomitej większości pozostały niezmienne. Warto jednak przywołać najważniejsze z nich, ponieważ nieznajomość prawa szkodzi – w najlepszym wypadku mandatem, a w najgorszym może doprowadzić do zagrożenia życia lub zdrowia Twojego, lub innych uczestników ruchu drogowego.

Aktualne przepisy rowerowe mieszczące się w odpowiednim rozporządzeniu Ministra Infrastruktury, mimo toczącej się na ten temat od dobrych kilku lat dyskusji, nie zawierają zmian dotyczących niezbędnego wyposażenie pojazdu cyklisty. Kask rowerowy wciąż pozostaje nieobowiązkowym dodatkiem, choć zalecamy zachować rozsądek i traktować go jako absolutną podstawę!

Uregulowane prawnie, minimalne wyposażenie roweru w 2024 r. obejmuje: co najmniej jeden sprawny hamulec, sygnał dźwiękowy (np. dzwonek) i oświetlenie rowerowe. Więcej na ten temat przeczytasz w naszym artykule „Obowiązkowe wyposażenie roweru. O czym rowerzyści powinni pamiętać?”.

Jazda rowerem po chodniku – legalna?

Zacznijmy od największej kości niezgody, często prowadzącej do starcia rowerzysta vs. pieszy, czyli poruszania się jednośladem po chodniku. Choć wielokrotnie możemy się z tym nie zgadzać, a jazda po jezdni zdawać się nam niebezpieczna – przepisy są w tej kwestii jednoznaczne – chodnik jest dla pieszych. Dura lex, sed lex – jak mówi stara, rzymska maksyma. Nieważne czy regulacje nam odpowiadają, powinniśmy się do nich bezwzględnie stosować.

Warto jednak pochylić się na tym, kto według litery prawa traktowany jest jako pieszy, ponieważ zgodnie z przepisami, mandat za jazdę rowerem po chodniku nie będzie dotyczył małoletnich cyklistów do 10. roku życia, a także ich opiekunów.

Jazda po chodniku przez dorosłych miłośników dwóch kółek jest także dopuszczalna w kilku bardzo konkretnych, wyjątkowych okolicznościach, które przybliżyliśmy i objaśniliśmy na łamach artykułu „Czy można jeździć rowerem po chodniku?”, więc zapraszamy do zapoznania się z tym tekstem. Przypominamy jednocześnie, że nawet jeśli sytuacja pozwala na jazdę po chodniku – prędkość rowerzysty względem pieszego powinna być zbliżona, a osoby spacerujące są prawnie uprzywilejowane. Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu zagrożone jest mandatem dla rowerzysty.

Obowiązki rowerzystów na drodze – aktualne przepisy rowerowe

Jak już powiedzieliśmy sobie raz na zawsze, że miejsce cyklistów jest na ścieżkach rowerowych lub drogach – doprecyzujmy teraz, co dokładnie na ten temat znajdziemy w polskich przepisach.

Rowerzyści w pierwszej kolejność powinni poruszać się po wyznaczonych specjalnie dla nich trasach (może to być ścieżka, ale też pas ruchu dla rowerów), a jeśli takowych nie ma to po jezdni – zgodnie z kierunkiem ruchu samochodowego, najbliżej jej prawej krawędzi – tej graniczącej z chodnikiem lub poboczem. Cyklista ma prawo przemieszczać się po wszystkich drogach publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, co podyktowane jest przede wszystkim zasadami bezpieczeństwa. Za zignorowania tego zakazu przewidziane są bardzo wysokie mandaty dla rowerzystów.

Przy okazji, warto przypomnieć, że choć zmiany w przepisach w tym zakresie są dość dyskusyjne, zgodnie z postanowieniami z 2021 r., ścieżki rowerowe są również przestrzenią udostępnioną na równych prawach (z drobnymi wyjątkami) miłośnikom hulajnóg (w tym elektrycznych) i rolkarzy. Jeśli interesuje Cię, jakie istotne nowe przepisy dla rowerzystów wprowadzono w tym zakresie oraz jakie zagrożenia one ze sobą niosą – odsyłamy do artykułu „Niebezpieczeństwo na ścieżkach rowerowych – rolkarze i hulajnogi. Czy powinniśmy dzielić ścieżki z innymi?”.

Karta rowerowa w 2024 – wymagane uprawnienia

Na koniec tej części tekstu przypomnijmy jeszcze, jakie rowerzysta przepisy musi przestrzegać w kwestii uprawnienie do kierowania jednośladem. Zgodnie z polskim prawem, osoba dorosła (która skończyła 18 lat) nie jest zobligowana do posiadania żadnych specjalnych zezwoleń do jazdy rowerem, ale inaczej jest w przypadku małoletnich.

Dzieci poniżej 10. roku życiu, prócz tego, że nie powinny jeździć po ścieżkach rowerowych, to muszą znajdować się pod stałą opieką dorosłych. Z kolei, kiedy skończą 10 lat, mogą poruszać się samodzielnie i na tych samych zasadach, co dorośli cykliści, ale wymagana jest od nich tzw. karta rowerowa. Żeby ją uzyskać, muszą w swojej szkole zdać odpowiednie egzaminy (teoretyczny z przepisów i praktyczny na placu). Ponadto dziecko mające kartę rowerową jest zobowiązane okazać ją w razie kontroli policji lub straży miejskiej. Za brak karty młody rowerzysta może otrzymać mandat.

Za co rowerzyści mogą otrzymać mandat w 2024?

Mimo tego, że kary zaostrzono, to nowy taryfikator mandatów dla rowerzystów w 2024 r. wciąż pozostaje znacznie bardziej wyrozumiały niż ten dla kierowców samochodów. Nie oznacza to jednak, że cyklista może czuć się bezkarnie. Lista wykroczeń przewidzianych przez polskie prawo jest naprawdę długa, więc lepiej mieć się na baczności. Najniższe mandaty dla cyklistów w 2024 r. zaczynają się od symbolicznych kwot wynoszących 50-100 zł. Za poważniejsze uchybienia, z których cześć potrafi stanowić nawet poważne (przynajmniej potencjalnie) zagrożenia dla ruchu drogowego, powinniśmy spodziewać się kary w wysokości ok. 200-300 zł. A za co i jakie najwyższe mandaty mogą spotkać rowerzystów w 2024 r.? O tym powiemy sobie za chwilę.

Poniżej przedstawiamy nowy taryfikator mandatów dla rowerzystów na 2024. Wyszczególniliśmy najpopularniejsze wykroczenia i podzieliliśmy je na grupy tematyczne związane z określonymi typami zachowań na drodze.

Rekordowe mandaty dla rowerzystów mogą sięgać nawet 3000 zł!

Przejdźmy do crème de la crème naszego artykułu, czyli tego, co zawsze najbardziej ekscytuje wszystkich uczestników ruchu drogowego. Za co nowy taryfikator mandatów dla rowerzystów na 2024 r. przewiduje najsurowsze kary?

Zapewne dostrzegłeś, że zamieszczone w poprzedniej części tekstu tabele opisujące wykroczenia i to, jakie rowerzysta kary finansowe może za nie dostać, nie obejmowały naruszeń przepisów związanych z alkoholem – to właśnie one, zgodnie z tym, co zaznaczyliśmy na początku artykułu, polskie prawo karze z największą stanowczością (choć nie tylko je).

Nowe mandaty dla rowerzystów przewidują, że jazda po spożyciu alkoholu cyklistę może kosztować minimum 1000 zł. A jeśli poziom jego upojenia uznany zostanie za stan nietrzeźwości – mandat wzrasta do 2500 zł. Warto napomknąć, że te same kary polskie prawo wymierza również osobom, które są pod wpływem innych środków działających podobnie do alkoholu. Niedozwolone jest do tego wożenie na jednośladzie odurzonych pasażerów (mandat 500 zł).

Sytuacja rowerzysty na tzw. podwójnym gazie pogarsza się diametralnie, kiedy spowoduje on kolizję lub wypadek. Może go to kosztować 1500 zł, a należy pamiętać, że mandaty dla rowerzystów, tak jak w przypadku kierowców, sumują się, jeśli popełnisz kilka wykroczeń, np. nietrzeźwy, który doprowadzi do zderzenia z samochodem, otrzyma w sumie karę finansową w wysokości aż 4000 zł (2500 zł za jazdę pod wpływem + 1500 zł za kolizję).

W najskrajniejszych przypadkach amator mocniejszych trunków zostanie zatrzymany przez policję i przedstawione zostaną mu zarzuty karne. Sąd ma prawo nałożyć na delikwenta zakaz prowadzenia pojazdów niemechanicznych, zasądzić grzywnę, a nawet zdecydować o areszcie.

Rekordowe mandaty dla rowerzystów w 2024 przewidziano także za wyprzedzanie pojazdów z niewłaściwej strony (1000 zł) oraz za wjazd na przejazd kolejowy, mimo pojawienia się czerwonego sygnału świetlnego lub w trakcie opuszczania się szlabanów (2000 zł).

Jak nowe przepisy wpływają na bezpieczeństwo na drodze?

Czy przyznanie dodatkowych uprawnień straży miejskiej oraz nowa wysokość mandatów dla rowerzystów w 2024 r. poprawią bezpieczeństwo na polskich drogach? Szczerze powiedziawszy, uważamy, że jest to raczej wątpliwe. Nowelizacja nie odejmuje większości przepisów, więc trudno spodziewać się radykalnej zmiany sytuacji na ulicach. Policja przekonuje, że kiedy kilka lat temu znacznie zaostrzono kary dla kierowców samochodów, to zadziałało to odstraszająco i właściciele aut zachowują większą ostrożność, więc w przypadku rowerzystów powinno być podobnie. Czas i coroczne statystyki dopiero zweryfikują, czy rzeczywiście tak będzie.

Pamiętajmy jednak, że kiedy samemu ruszamy w drogę, statystyki nie mają dla nas najmniejszego znaczenia – ani nie uratują nas przed wypadkiem, ani go nie spowodują, jeśli zachowamy należytą ostrożność. Zawsze najlepiej po prostu liczyć na własny zdrowy rozsądek – niezależnie od tego, na co prawo zezwala i co surowo karze. Do tego przypominamy, że to rowerzyści najczęściej w razie wypadku są stroną poszkodowaną, więc przestrzeganie przepisów i bezpieczeństwo jest w naszym żywotnym interesie.

Nowe mandaty dla rowerzystów – co o nich myśleć?

Czy rowerzyści będą zadowoleni ze zmian, które nadeszły? Rozmawiając na ten temat ze znajomymi ze środowiska oraz czytając komentarze w Internecie, już widać, że większość cyklistów nie ma zbyt pozytywnej opinii w tej kwestii.

Wiele osób, powołując się na policyjne statystyki, zwraca uwagę, że problem nietrzeźwych rowerzystów, którzy wywołują kolizje i wypadki, jest naprawdę marginalny i średnio w roku odnotowuje się ledwie kilka takich przypadków. Do tego wskazują, że cyklista po alkoholu raczej nie osiągnie zawrotnej prędkości zagrażającej życiu ludzi napotkanych na drodze – czego nie można przecież powiedzieć o kierowcach aut na podwójnym gazie, pędzących 100 km/h w terenie zabudowanym. Oczywiście samochód jest nieporównywalnie niebezpieczniejszy, ale nawet jeśli lubiący wypić rowerzysta jest zagrożeniem głównie dla siebie, to czy przepisy nie powinny pełnić funkcji odstraszającej również od tego typu nierozważnych zachowań?

Warto też jako ciekawostkę, bo wielu młodszych rowerzystów mogło nawet o tym nigdy nie słyszeć, przypomnieć, że niegdyś przepisy były jeszcze surowsze. Przeszło 10 lat temu, jeśli osoba z sądowym zakazem prowadzenia pojazdów, złamała go, wsiadając na rower i została złapana – groziło jej do 3 lat więzienia. I sądy wcale nie miały problemu tej surowej kary wymierzać. Za naruszenie zakazu jazdy rowerem oraz poruszanie się w stanie nietrzeźwości w 2011 r. w polskich zakładach karnych wyrok odsiadywało ok. 12 tys. osób.

Taki stan rzeczy śmiało można było nazwać aberracją polskiego systemu sprawiedliwości, ale nie oznacza to, że nietrzeźwość rowerzystów powinna być bagatelizowana. Zwłaszcza że Polska jest krajem ze wciąż poważnym problemem alkoholizmu. Na pewno już lepsze są wysokie mandaty dla rowerzystów w 2024 r. niż więzienie w 2010 r.

Najczęściej zadawane pytania

Co to jest rower według polskiego prawa?

Nowe przepisy rowerowe w 2024 r. informują, że za rower uznawany jest pojazd, którego szerokość maksymalna to 0,9 m i jest on napędzany siłą mięśni osoby nim jadącej. Po aktualizacji przepisów dodano adnotację, że może być on wyposażany w silnik elektryczny, ale ten musi być tylko napędem pomocniczym.

Co to jest droga rowerowa, a co to pas ruchu dla rowerów?

Droga rowerowa, potocznie nazywana ścieżką rowerową to trasa wyodrębniona z chodnika, alejki lub jezdni, dedykowana jednośladom, rolkarzom, hulajnogom itp. Za to pas ruchu dla rowerów zawsze stanowi część jezdni i ma jeden określony kierunek ruchu – nie wolno poruszać się na nim na rolkach, hulajnogach itp.

Czy straż miejska może wystawić rowerzyście mandat?

Tak. Niektóre przepisy oraz taryfikator mandatów dla rowerzystów w 2024 r. uległy zmianie, a wraz z nimi straż miejska dostała uprawnienia, by przydzielać finansowe kary dla rowerzystów łamiących przepisy kodeksu drogowego.

Czy można jeździć na rowerze w słuchawkach?

Tak. Prawo nie zabrania w czasie jazdy na słuchawkach słuchać muzyki lub prowadzić rozmowy telefonicznej, więc rowerzysta mandatu za to nie dostanie, ale warto pamiętać, że może być to niebezpieczne. Ponadto nielegalne jest trzymanie podczas jazdy smartfonu w ręku, więc chcąc odebrać telefon lub zmienić utwór – powinieneś najpierw się zatrzymać.

Czy można dostać mandat za jazdę rowerem parami?

Tak. Prawo ruchu drogowego w 2024 r. zezwala na poruszanie się cyklistów obok siebie, ale tylko wtedy, gdy nie stwarza to zagrożenia. Warto zaznaczyć, że nie sprecyzowano, kiedy przemieszczanie się ramię w ramię jest niebezpieczne, więc o tym, czy w danym przypadku mandaty dla rowerzystów zostaną wystawione, zadecyduje policjant lub strażnik miejski.

Czy jazda rowerem po alkoholu grozi utratą prawa jazdy?

Nie. Wysokość mandatów dla rowerzystów w 2024 r. urosła, ale ustawodawca nie odbiera już prawa jazdy za poruszanie się rowerem po spożyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości. W skrajnych przypadkach cyklista może dostać zakaz kierowania pojazdami niemechanicznymi. Osoba złapana na jeździe na jednośladzie po pijaku nie zostanie obciążona również tzw. punktami karnymi.

Czy prowadzenie roweru po pijaku jest karane?

Nie. Nietrzeźwy rowerzysta na chodniku prowadzący jednoślad nie łamie prawa, o ile nie stwarza zagrożenia dla siebie i innych. Rowerzysta kary uniknie, gdyż w tej sytuacji traktowany jest jako pieszy.

Gdzie szukać taryfikatora mandatów i aktualnych przepisów rowerowych?

Jeżeli nie masz pewności, jaki obowiązuje taryfikator mandatów dla rowerzystów w 2024 r. lub nie wiesz, jakie rowerzysta zakazy i nakazy powinien przestrzegać – najlepiej zerknąć do Ustawy o ruchu drogowym oraz rozporządzeń: Ministra Transportu; Budownictwa i Gospodarki Morskiej; Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia, a także do kodeksu wykroczeń.