Tabela momentów dokręcania śrub w rowerze

Dokręcanie śrubek to jedna z podstawowych czynności wykonywanych przy składaniu różnych obiektów i nie inaczej jest w przypadku prac przy rowerze. Wymiana komponentów czy regulacja ustawień elementów jednośladu najczęściej będzie wiązać się z koniecznością dokręcania śrub z odpowiednią siłą. Większość osób robi to kierowana intuicją i wyczuciem, ale czy wiesz, że powinno się dokręcać poszczególne części zgodnie z wytycznymi producenta? Przedsiębiorstwa zwykle wydają specjalne tabele momentów dokręcania śrub w rowerze, które informują serwisantów i użytkowników ich sprzętu, jakie są precyzyjne wartości momentu dokręcania w przypadku części danej marki.

Dlaczego precyzyjne dokręcanie śrubek jest ważne? Czy warto inwestować w narzędzia rowerowe, które to ułatwią? I o czym trzeba pamiętać, by montaż elementów przebiegł bez trudności? Na wszystkie te pytanie odpowiemy w niniejszym artykule!

• Optymalny moment dokręcenia śruby w rowerze pozwoli pewnie umocować dany element, bez ryzyka uszkodzenia jego lub jednośladu.
• Aby wiedzieć, z jaką siłą dokręcasz śruby rowerowe – niezbędny będzie klucz dynamometryczny.
• Dokręcając śruby, powinno się pamiętać nie tylko o użyciu stosownej siły, ale także o odpowiednim kącie montażu i starannym osadzeniu klucza.
• Każdy producent ma własną tabelę momentów dokręcania śrub w rowerze, najlepiej kierować się wytycznymi dołączonymi do danego modelu lub informacjami wybitymi na poszczególnych częściach rowerowych.
• Więcej artykułów na temat części i rowerów znajdziesz na naszym blogu.

Co to są momenty dokręcania śrub w rowerze?

Nie zagłębiając się zbytnio w definicje rodem z lekcji fizyki, optymalne momenty dokręcania śruby określają, jak dużo siły należy włożyć w dokręcenie, aby połączenie danych elementów było trwałe i bezpieczne. Wyraża się je w niutonometrach – w skrócie – Nm. Rzecz jasna, specyfikacja momentu dokręcania dla każdej części rowerowej będzie inna, a co więcej – nawet ten sam typ komponentu w przypadku dwóch różnych producentów może mieć nieco odmienny odpowiedni moment dokręcania, dlatego zawsze powinno się dokręcać śruby rowerowe zgodnie z wytycznymi podanymi przed daną markę.

Dlaczego nie warto bagatelizować informacji wyszczególnianych przez producentów? Przede wszystkim, zbyt wysoki moment dokręcania poskutkuje uszkodzeniem, deformacją lub całkowitym zniszczeniem komponentu (np. możesz urwać gwint śruby). Z kolei, jeśli przykręcisz część słabiej, niż wynosi zalecany moment – śrubki mogą hałasować, odkręcać się, a z czasem nawet złamać w wyniku zmęczenia materiału.

Jak dokręcać śruby w rowerze? O czym trzeba pamiętać?

Zgodnie z tym, o czym wspomnieliśmy – kluczowa jest dokładność dokręcania. Zrobienie tego za słabo, jak i za mocno przyniesie niepożądany efekt. Skąd masz jednak wiedzieć, która wartość będzie optymalna? Zapewne nie zawsze będziesz miał pod ręką tabele momentów dokręcania śrub w rowerze od producenta, co wtedy?

Warto wiedzieć, że odpowiednie momenty dokręcania z reguły naniesione są na poszczególne części, abyś nie musiał nigdzie dalej szukać informacji niezbędnych przy montażu czy wymianie. Ponadto, aby mieć świadomość, jaką siłę przekładasz na śrubkę, niezbędny będzie klucz dynamometryczny. Na tzw. oko nawet doświadczony mechanik rowerowy nie jest w stanie dokładnie określić poziomu dokręcenia śruby w rowerze.

Musisz też pamiętać, że specyfikacja momentu dokręcania jest nierozerwalnie związana z materiałami, z których wykonano dane elementy. Nawet jeśli części są wizualnie bardzo podobne, to mogą mieć zupełnie inną wytrzymałość. Najbardziej w tej kwestii trzeba uważać na włókno węglowe (karbon), które w porównaniu do stali i aluminium stosunkowo łatwo uszkodzić. Przy okazji – warto stosować również odpowiednie preparaty do części metalowych bądź karbonowych przeciwdziałającego luzowaniu się lub zapiekaniu śrub.

Jak działa klucz dynamometryczny?

Wspomnieliśmy o kluczu dynamometrycznym, gdyż jest to podstawowe narzędzie rowerowe, bez którego nie ma możliwości, aby naprawdę ustawić optymalne momenty dokręcania. Klucz najczęściej ma formę tzw. grzechotki. Pozwala on określić pożądane wartości momentu dokręcania i informuje użytkownika, kiedy ten je przekroczy. W zależności od modelu klucz dynamometryczny może sygnalizować to w różny sposób – najczęściej załamuje się w górnej części (np. Park Tool TW-6.2), ale są również modele wydające przy tej okazji dźwięk itd.

Ile kosztuje klucz dynamometryczny? Sporo zależy od tego, jakiej klasy narzędzie jest Ci potrzebne. Podstawowe warianty zakupisz w cenie poniżej 200 zł. Zwykle tańsze są te klucze, które mają przypisany odgórnie moment obrotowy oraz przeznaczone są do wysokich parametrów. Musisz jednak pamiętać, że nie będą one tak precyzyjne w pomiarach, jak ich droższe wersje. W przypadku najtańszych egzemplarzy dokładność wynosi +/- 10-15%, podczas gdy profesjonalne narzędzia rowerowe mogą pochwalić się precyzją dopuszczającą odstępstwa pomiarowe tylko na poziomie +/- 2%.

Niezależnie od tego, jak drogi klucz dynamometryczny wybierzesz, pamiętaj także, że musi być on odpowiednio skalibrowany. Najczęściej producenci zalecają coroczną kalibrację albo po każdych np. 5000 użyciach.

Jak prawidłowo dokręcać śruby rowerowe? Wystrzegaj się tych błędów!

Będąc wyposażonym w klucz dynamometryczny oraz znając tabele momentów dokręcania śrub w rowerze, może się już wydawać, że reszta to tylko formalność, w końcu, dlaczego coś miałoby pójść źle, prawda?

Bardzo ważna jest dokładność dokręcania śrub i dobra technika. Odradzamy robienie tego bez pomyślunku i naprędce. Klucz powinien w całości, głęboko ulokować się w gnieździe, a nie znajdować pod skosem (polecamy więc wcześniej upewnić się, czy gniazdo nie jest zabrudzone i w razie potrzeby najpierw je oczyścić). Dlatego też lepiej sprawdzają się nieco dłuższe narzędzia – szczególnie kiedy musisz dotrzeć do trudnodostępnych zakamarków.

Zbagatelizowanie powyższej rady z wysokim prawdopodobieństwem doprowadzi Cię do kolejnego błędu, czyli krzywego wkręcania śruby. W ten sposób łatwo zniszczyć gwint. Aby tego uniknąć, posmaruj gniazdo i zacznij dokręcanie śruby najpierw samymi dłońmi, bardzo delikatnie. Jeżeli nie natrafisz na opór, to znaczy, że element wchodzi pod odpowiednim, prostym kątem i dalszy montaż powinien przebiec, jak należy.

Tabela dokręcania śrub w rowerze z wykorzystaniem klucza dynamometrycznego

Poniżej, abyś zyskał większe wyobrażenie, które komponenty, jak dużej siły wymagają przy montażu, zdecydowaliśmy się umieścić przykładową tabelę momentów dokręcania śrub w rowerze. Zawarte w niej dane zaczerpnięte zostały z instrukcji obsługi rowerów Cannondale. Szeroki wybór jednośladów sygnowanych logotypem tej firmy, od miejskich, poprzez rowery MTB aż do e-bike’ów, odnajdziesz w asortymencie naszego sklepu internetowego. Cannondale to amerykańska marka premium szczególnie znana z innowacyjnych amortyzatorów Lefty.

Pamiętaj jednak, że spisane w poniższej tabeli momenty dokręcania śrub w rowerze dostosowane są do modeli Cannondale, w przypadku jednośladów i części innych firm mogą one nie być w pełni prawidłowe i powinieneś traktować je orientacyjnie. W pierwszej kolejności zawsze kieruj się instrukcjami producenta danego roweru lub informacjami zamieszczonymi na części, którą będziesz mocować.

Zwróć również uwagę, że tabela momentów dokręcania śrub w rowerze w większości przypadków podaje wyrażone w niutonometrach zakresy, a nie jedną, konkretną wartość. Z reguły niższa wartość lepiej sprawdza się przy częściach lżejszych (cieniowanych lub wykonanych z włókna węglowego), a nieraz także bardziej zaawansowanych technologicznie.

Momenty dokręcania śrub w rowerze – czy jest się czego bać?

Mamy nadzieję, że po zapoznaniu się z naszym artykułem na powyższe pytanie odpowiesz przecząco. Prawidłowe dokręcanie śrub w rowerze to naprawdę nic trudnego i choć, aby mieć pewność, że komponenty skręcane są optymalnie, potrzeba do tego klucza dynamometrycznego, to sama czynność przy odrobinie koncentracji nie powinna stanowić wyzwania. Nie potrzebujesz także wiedzieć ani pamiętać, jakiej siły powinieneś użyć, bo pełne dane otrzymujesz w instrukcji rowerowej.

Z kolei, jeśli nadmiernie martwisz się, że niechcący uszkodzisz któryś z elementów jednośladu, to pamiętaj, że wcale nie jest to takie proste. Nawet karbonowe części nie są tak delikatne, jak niektórzy się obawiają. Podczas użytkowania elementy rowerowe cały czas pracują i często znoszą naprawdę solidne obciążenia, więc nie ma powodu, aby obchodzić się z nimi jak z jajkiem – co oczywiście nie znaczy, że masz być nieostrożny i lekkomyślny. Jak zwykle – najważniejsza jest rozwaga.