Wymiana piasty w rowerze. Zabierać się za to samodzielnie czy zlecić wymianę serwisowi?

Prędzej czy później w życiu kolarza może nadejść czas, że trzeba będzie wymienić piastę w rowerze. Niestety nie jest to czynność najprostsza, zwłaszcza jeśli nie mamy doświadczenia z naprawianiem jednośladów. Uszkodzona piasta to prawdopodobnie jeden z największych problemów serwisowych, jaki może napotkać rowerzysta. Wiele osób zastanawia się jednak, czy wymiany komponentu nie dokonać samemu, co pozwoli zmniejszyć koszt serwisu piasty. W artykule przybliżamy, o czym musisz w takim wypadku pamiętać, jakie narzędzia będą Ci niezbędne oraz zwracamy uwagę na trudności czekające Cię, jeżeli zdecydujesz się wymienić piastę w rowerze we własnym domu.

Z jakich powodów trzeba wymienić piastę w rowerze?

Zanim przejdziemy do sedna problemu, warto wspomnieć, jacy są najbardziej prawdopodobni winowajcy tego, że Twoja piasta rowerowa wymaga wymiany. Świadomość skąd wzięło się uszkodzenie, może pomóc uniknąć tego typu nieprzyjemności w przyszłości.

Najczęstszą przyczyną jest niewystarczające dbanie o ten komponent rowerowy. Regularny serwis piasty rowerowej jest niezbędny, aby ta utrzymała swą niemalejącą efektywność przez wiele sezonów. Przede wszystkim należy co jakiś czas czyścić łożyska piasty rowerowej, likwidować pojawiające się luzy, a także wymieniać smar. Ostatnia z wymienionych czynności jest najważniejsza. Smar może zostać wypłukany lub zaschnąć ze starości, co prowadzi do tarcia uszkadzającego z czasem konusy, a potem również bieżnie. O ile wymiana konusów w piaście bez ruszania reszty elementów jest możliwa, to w przypadku wytarcia bieżni – niezbędna jest całkowita wymiana piasty w rowerze.

Choć nie jest to częsty przypadek – piasta może po prostu pęknąć z czasem, a obręcz ulec uszkodzeniu. Winowajcą w takiej sytuacji jest albo zmęczenie materiału, albo wadliwa budowa piasty rowerowej (chyba że sami doprowadziliśmy do uszkodzenia mechanicznego np. na skutek kolizji).

Kiedy trzeba wymienić piastę w rowerze?

O ile uszkodzenie jest poważne – jak pęknięty korpus – to raczej nikt nie ma wątpliwości, że trzeba wymienić piastę w rowerze. Jednak nie zawsze oznaki jej zepsucia są tak czytelne i jednoznaczne – zwłaszcza jeśli doszło po prostu do zużycia, a nie znamy się na serwisowaniu jednośladów. Warto więc wiedzieć, że głośna praca elementu w czasie pedałowania, wyczuwalny luz lub tzw. przeskakiwanie powinny być dla nas sygnałem ostrzegawczym, że warto zainteresować się tematem.

Jeżeli okaże się, że korpus piasty jest cały, a pękła tylko ośka – można spróbować samodzielnie poradzić sobie z problemem domowymi sposobami.

Wymiana piasty w rowerze może okazać się niezbędna również, gdy uszkodzona została do tego stopnia obręcz koła, że potrzebna jest nowa. Wtedy prawdopodobnie konieczny będzie demontaż i montaż piasty. Osoby chcące podjąć się tego zadania trzeba ostrzec, że budowanie koła to naprawdę skomplikowana czynność wymagająca dużego doświadczenia. Jeżeli już zamierzasz jej się podjąć, warto skorzystać z internetowych kalkulatorów, które ułatwią dobranie odpowiednich parametrów szprych, obręczy, osi itp.

Pamiętaj, że wymiana uszkodzonej piasty w takiej sytuacji zawiera w sobie centrowanie koła rowerowego, do czego najlepiej mieć centrownicę (przeczytasz o tym w tekście – Centrowanie koła w rowerze – jak to zrobić?).

Dlaczego trzeba serwisować piastę – skutki uszkodzenia komponentu

Niektóre osoby, mogą zadać sobie pytanie – po co zmieniać piastę, jeśli rower przecież jeździ, a one i tak wykorzystują go tylko do celów rekreacyjnych? Przestrzegamy przed taką lekkomyślnością. Zatarta piasta sprawia, że biegi będą zmieniać się ciężej, a hamulce działać gorzej, co w oczywisty sposób wpływa negatywnie na bezpieczeństwo rowerzysty i innych uczestników ruchu drogowego. W skrajnych przypadkach luzy powstałe przez tarcie mogą nawet sprawić, że koło zacznie nieco „bujać się” na boki, co szczególnie odczuwalne będą w czasie pokonywania zakrętów.

Jak wygląda wymiana piasty w rowerze?

Najpierw należy upewnić się, że wybrana przez nas nowa piasta jest kompatybilna z pozostałymi komponentami. Przede wszystkim musi mieć ona odpowiednią liczbę otworów na szprychy. Najłatwiejszym rozwiązaniem jest wymiana piasty rowerowej na taką o kołnierzu o tej samej średnicy, co pozwoli oszczędzić na zamianie szprych na nowe (chociaż jest to zalecane, gdyż używane mogą szybciej pękać!).

Piasta, która chcemy umieścić w rowerze, powinna mieć oś tej samej średnicy i szerokości, co stara oraz być przystosowana do zamocowania używanych przez nas wcześniej hamulców (zwróć uwagę czy korzysta z systemu centerlock, czy na śruby).

Wymiana piasty w rowerze rozpoczyna się od odkręcenia wszystkich szprych i rozłożenia koła – przydadzą się płaski wkrętak i klucz do szprych.

Kiedy oddzielisz już piastę od reszty części, należy ją rozkręcić. Najpierw zdejmuje się nakrętkę zabezpieczającą przy pomocy dedykowanego klucz lub klucza stożkowego, który następnie wykorzystuje się do zdjęcia łożysk.

Po dostaniu się do wnętrza piasty rowerowej można ją oczyścić i dokonać oglądu, aby stwierdzić, czy jest uszkodzona lub zużyta. Konserwacja piasty pozwala uniknąć wielu kłopotów, więc warto zrobić to starannie. Zwłaszcza że czasem zwyczajny brud wpływa negatywnie na działanie roweru.

Wymiana łożysk w piaście rowerowej

Kiedy coś szwankuje, najprawdopodobniej wystarczy wymiana łożysk w piaście, a nie całego korpusu – a w takim przypadku samodzielna wymiana jest znacznie łatwiejsza! Przy czym pamiętaj, że jeśli problem dotyczy koła tylnego – konieczny będzie demontaż i montaż kasety.

W rowerze znajduje się jeden z dwóch typów łożysk: kulkowe (klasyczne) lub maszynowe. W pierwszym przypadku można je rozkręcać i czyścić, smarować i regulować, aby poprzez dokręcanie konusów zlikwidować zbędny luz, ale wymiana jest już bardziej kłopotliwa. Z kolei przy łożyskach maszynowych w zasadzie element wymienia się w całości (bez użycia narzędzi), co jest prostsze, ale też kosztowniejsze.

Pamiętaj, że jeśli wymiana łożysk piasty stanowi dla Ciebie problem, można zawsze skorzystać z instrukcji obsługi producenta.

Jeśli chciałbyś dowiedzieć się więcej o rodzajach łożysk, ich wadach i zaletach – poświeciliśmy temu tematowi specjalną sekcję w naszym artykule – Co to jest piasta? Budowa i rodzaje piast rowerowych.

Piasta rowerowa przednia – co musisz wiedzieć?

Piasty przednie nie są bardzo skomplikowane. Zwykle obracają się one na dwóch łożyskach. Wystarczy pamiętać o wyszczególnionych na początku parametrach.

Najbardziej kłopotliwa rzecz, o której musisz pamiętać, decydując się na wymianę, jest ustalenie i dobranie pasującego standardu osi. Jest ich naprawdę sporo, ale najprawdopodobniej odpowiednie będą 15x100 mm lub 12x100 mm, ewentualnie 9x100 mm lub 5x130 mm.

Piasta rowerowa tylna – wyższy poziom trudności

Piasta tylna jest skonstruowana inaczej niż piasta przednia. Elementem najbardziej odróżniającym je od siebie jest bębenek – ma go tylko tylna piasta rowerowa. To na nim osadzony jest wolnobieg lub kaseta. Prócz tego, warianty tylne wyróżniają się czterema lub pięcioma łożyskami (piasta przednia ma dwa).

W kwestii standardów mocowania osi – najpopularniejsze rozwiązania to: 9x135 mm; 12x142 mm i 12x148 mm.

Smarowanie piasty rowerowej

Tak, jak już kilka razy zaznaczyliśmy wcześniej – serwis piasty tylnej i przedniej to podstawa. Jeżeli jednoślad wyposażony jest w łożyska maszynowe – powinno się zabezpieczać ich powierzchnię oraz uszczelnienia. W przypadku wariantu kulkowego trzeba pamiętać o regularnym smarowaniu. Czynność ta chroni elementy toczne i bieżnię przed nadmiernym ścieraniem, a tym samym spowalnia zużywanie się piasty.

Stosowany podczas serwisowania smar do łożysk i past powinien być czysty, niezmieszany z wodą. Przy okazji warto także przypomnieć, by unikać stosowania myjki ciśnieniowej do czyszczenia roweru – a w szczególności w okolicy piast. Pamiętaj, że znacznie łatwiej (i taniej) zapobiegać niż leczyć, więc lepiej częściej czyścić i smarować części niż musieć wymieniać piastę rowerową.

Czy samodzielna wymiana piasty rowerowej to na pewno dobry pomysł? Ile wynosi cena wymiany piasty w serwisie?

Jeśli zastanawiałeś się jak wymienić piastę i czy warto robić to samodzielnie – te kilka wskazówek zawartych w naszym tekście powinno Ci pomóc zadecydować, czy naprawa piasty koła rowerowego, to zadanie, którego jest w stanie się podjąć, czy lepiej zostawić je fachowcom.

Demontaż i montaż samej piasty nie byłby taki trudny, gdy nie fakt, że zawieszona jest ona na szprychach, które muszą być precyzyjnie i równomiernie naciągnięte. Najczęściej wymaga to centrowania, co w warunkach domowych trudno jest zrobić tak dobrze, jak w warsztacie rowerowym.

Jeżeli chciałbyś postawić na profesjonalny serwis piasty wykonany przez zawodowców, kwota, którą przyjdzie Ci zapłacić, zależna będzie od stopnia skomplikowana niezbędnych prac oraz lokalizacji (usługi w dużych miastach z reguły są droższe).

Wymiana piasty w rowerze zwykle kosztuje ok. 70-100 zł, a samo jej nasmarowanie ok. 50 zł. W wypadku centrowania koła powinniśmy liczyć się z należnością rzędu ok. 60 zł. Punkty serwisowe mają róże sposoby wyszczególniania poszczególnych usług, więc warto sprawdzić cennik interesującej Cię firmy. My polecamy serwis rowerowy w Bydgoszczy.