Wymiana sterów w rowerze – nie taka straszna, jak piszą!

Stery w rowerze są praktycznie niedostrzegalne i wielu cyklistów, którzy nie zajmują się samodzielnie serwisowaniem jednośladu, może nawet nie być w pełni świadoma ich istnienia. Przez to stery kierownicy często są również najzwyczajniej niedoceniane, a odgrywają ważną (i niełatwą!) rolę podczas jazdy na rowerze.

Stery sprawiają, że kolarz może precyzyjnie sterować jednośladem, a do tego przyjmują na siebie obciążenia, które przenoszone są na komponent za pośrednictwem przedniego koła. Przez to z czasem konieczna może okazać się wymiana sterów rowerowych.

Czy każdy może samodzielnie zdemontować i zamontować stery? A może lepiej zostawić to zadanie profesjonalistom? Jakie urządzenie do montażu sterów okaże się niezbędne? Na te i inne pytania odpowiedzi znajdziesz w naszym artykule!

• Rozpoczęcie montażu sterów należy zacząć od zorientowania się w ich typie oraz przygotowania wszystkich niezbędnych do pracy narzędzi.
• Do wymiany sterów w rowerze potrzebne będą klucze imbusowe, prasa, wybijak i smar.
• Stery rowerowe mogą należeć do grupy: klasycznych, A-head, zintegrowanych, półzintegrowanych, zewnętrznych, mieszanych lub tapered. W każdym przypadku ich wymiana będzie miała nieco inny przebieg.
• Dokręcać stery w rowerze należy zgodnie z wytycznymi producenta, ułatwią to klucze dynamometryczne.
• Więcej artykułów na temat części i rowerów znajdziesz na naszym blogu.

Od czego zacząć przy wymianie sterów?

Przede wszystkim informacja dla wszystkich cyklistów, dla których montaż sterów to jeszcze czarna magia – wbrew pozorom wymiana sterów rowerowych nie jest czynnością bardzo skomplikowaną i przy odrobinie dobrych chęci, uważności oraz cierpliwości każdy powinien sobie z tym zadaniem poradzić, ponieważ budowa sterów do roweru nie jest szczególnie zawiła. Od czego więc powinieneś zacząć?

Po pierwsze – jeśli chcesz zamontować stery rowerowe, dowiedz się, jakiego typu umieszczone się w Twoim jednośladzie. Obecnie stosuje się kilka różnych rodzajów sterów. Co prawda, ostatecznie, nie różnią się one znacznie od siebie, ale warto wcześniej sprawdzić, z jakim typem będziesz miał do czynienia.

Po drugie – montaż i demontaż sterów kierownicy wymagają użycia kilku narzędzi, więc zawczasu przygotuj sobie przydatne pomoce serwisowe, aby praca przebiegła płynnie i aby nie musieć potem improwizować lub narażać roweru na uszkodzenie.

Jakie narzędzia są potrzebne?

Zacznijmy przekornie od drugiego punktu, ponieważ w jego przypadku potrzeba znacznie mniej wyjaśnień. Montaż sterów nie jest czynnością wymagającą szczególnie skomplikowanych przyrządów, ale nie obędzie się bez kilku narzędzi, które pozwolą zrobić to sprawnie i dobrze. Zarówno same ramy rowerów, jak i poszczególne komponenty producenci obecnie maksymalnie wycieniowują, aby uzyskać niską wagę, w efekcie czego bez przeznaczonych do tego urządzeń dość łatwo poprzez montaż bieżni łożysk przypadkowo uszkodzić miski sterów albo ramę.

Podstawowe narzędzia do montażu sterów oraz inne, pomocne produkty:

• Klucze imbusowe (4-6 mm) – absolutna podstawa, montaż i demontaż sterów kierownicy bez nich nie jest możliwy, ale raczej każdy ma w domu te standardowe narzędzia do rozkręcania różnych komponentów. Sprawdzą się zarówno profesjonalne zastawy kluczy imbusowych, modele typu Y, jak i multitoole rowerowe (np. Crank Brothers F15).
• Prasa do wciskania i wybijak do sterów – czyli najbardziej profesjonalne narzędzia na naszej liście i zarazem takie, których typowy cyklista amator raczej nie będzie miał na podorędziu. Dla wielu osób mogą być nieco za dużym wydatkiem, jak na przydomowy warsztat i większość rowerzystów zastępuje je zwyczajnym młotkiem i deseczką. Nie możemy jednak z czystym sumieniem polecić tych zamienników, gdyż łatwo przy ich pomocy uszkodzić rower np. mufę ramy.
• Smar – nie jest on potrzebny, aby zamontować stery rowerowe, ale to podstawowy element w kontekście ich prawidłowego funkcjonowania. Chroni on łożyska sterów kierownicy przed wilgocią i nadmiernym tarciem. Warto wybrać smary sprawdzonych, przetestowanych marek np. Finish Line Ceramic Grease; Park Tool PPL-1, czy smar uniwersalny Dynamic Bike Care Premium All Round Grease.

Rodzaje sterów rowerowych

Zgodnie z tym, co wspomnieliśmy wcześniej, zanim rozpocznie się wymianę sterów w rowerze, należy wybrać stery, tj. dowiedzieć się, który typ znajduje się w Twoim jednośladzie. Na przestrzeni lat producenci wprowadzili kilka innowacji m.in. w celu lepszego przystosowania komponentów do przemieszczenia się w konkretnych warunkach terenowych, w związku z czym dziś najprawdopodobniej natrafisz na jeden z poniższych rodzajów sterów rowerowych:

• Stery A-head – w zdecydowanej większości przypadków, nowe stery w rowerach należą do tego typu. Łożyska sterów kierownicy znajdują się w ramę. W celu zniwelowania luzów wykorzystuje się tzw. gwiazdki. Montaż sterów A-Head jest sporo łatwiejszy niż klasycznych wariantów, a poza tym trwalszy.
• Stery zintegrowane – nie mają one osobnych misek (stąd nazwa). Stosowane są tylko w rowerach, których główkę ramy dostosowano do osadzenia łożysk. Jest to wariant w pełni wewnętrzny. Wielu kolarzy ceni je ze względu na niską wagę. Najczęściej można je spotkać przy rowerach dirt / street.
• Stery półzintegrowane – bardzo często nowe stery w rowerach należą do tego typu. Jest to rozwiązanie pośrednie, między w pełni zintegrowanym a zewnętrznym. Stery półzintegrowane mają miski, ale te montowane są niemal w całości w ramie – taka konstrukcja gwarantuje dobre dopasowanie z widelcem, polepsza żywotność i chroni przed brudem.
• Stery tapered (z taperowaną główką ramy) – w tym wypadku łożyska są różnej wielkości – średnica dolnej części jest większa, a górnej mniejsza. Ma to na celu poprawienie sztywności główki ramy – dlatego najpopularniejsze stery tapered są w rowerach szosowych.
• Stery klasyczne – trudne w serwisowaniu, ale o ile nie masz wyjątkowo wiekowego roweru – raczej nie natrafisz już nigdzie na tego rodzaju stery. W klasycznych modelach miski sterów wystawały ponad ramę, tworząc kołnierz.
• Stery zewnętrzne – nieczęsty widok, do spotkania jedynie w rowerach retro. Charakterystyczne w sterach zewnętrznych jest to, że miski łożysk znajdują się poza główką ramy.
• Stery mieszane – chyba najrzadziej spotykana konstrukcja. Zgodnie z nazwą w wypadku sterów mieszanych mamy do czynienia tak naprawdę z dwoma rozwiązaniami jednocześnie – górny jest półzintegrowany, a dolny zewnętrzny.

Trzeba pamiętać, że rodzaje sterów rowerowych to jeszcze nie wszystko, ponieważ w o obrębie niemal każdej z podgrup wyróżniamy dodatkowo poszczególne rozmiary sterów. Najczęściej spotykane standardy to: 1 cal, 1 i 1/2 cala, 1 i 1/4 cala, 1 i 1/5 cala oraz 1 i 1/8 cala.

Jak wymienić stery w rowerze? Montaż sterów krok po kroku

Rozpoczęcie montażu sterów, niezależnie od ich typu, powinieneś zacząć od demontażu przedniego koła. Następnie konieczne jest zdjęcie z widelca hamulców V-brake, a jeśli Twój rower ma tarczówki – odkręć zacisk.

W kolejnym kroku możesz przejść do odkręcenia i ściągnięcia mostka (wraz z kierownicą) oraz podkładek dystansowych. Pamiętaj, aby odłożyć je na bok w kolejności zdejmowania – znacznie ułatwi to ich ponowne założenie. Jeżeli korzystać ze stojaka serwisowego – uważaj, aby nie wypadł Ci widelec rowerowy, gdyż łatwo go w ten sposób uszkodzić.

Jeżeli Twój jednoślad ma łożyska kulkowe (wianki) lub półzintegrowane – w tym momencie możesz je wyjąć. W przypadku maszynowych zintegrowanych muszą one zostać wybite wraz z miskami.

Pozostaje wyciągnąć stare stery z roweru, starannie wyczyścić miejsce montażu z brudu i pozostałości smaru, a następnie umieścić tam za pomocą praski nowy komponent. Następnie umieszczamy pozostałe elementy na swoich miejscach – w kolejności odwrotnej do ich zdejmowania i dokręcamy stery w rowerze, tak aby nie było luzów. Na samym końcu montujemy koło i ustawiamy względem niego kierownicę.

Wymiana sterów rowerowych klasycznych

W przypadku wymiany sterów rowerowych klasycznych musisz pamiętać, że tego rodzaju komponenty są kompatybilne tylko z ramami o nagwintowanej rurze sterowej. Ponadto miski łożysk tworzą charakterystyczny kołnierz, po którym poruszają się elementy toczne łożyska. Z kolei na rurze sterowej znajdziesz nakrętkę kontrującą, która wykorzystywana jest do ustawienia luzów na kierownicy. Dodatkowo wkładany do środka rury sterowej wspornik kierownicy dysponuje specjalną śrubą służącą do regulacji.

Wymiana sterów rowerowych półzintegrowanych i A-head

Demontaż sterów A-head i półzintegrowanych zawsze rozpoczyna się od poluzowania dwóch śrub mostka, a następnie kolejnej – z kapsla. Miski sterowe wciskane są w ramę (sprawdź, czy nie są oznaczone – góra / dół), a do zniwelowania luzów używa się wbijanych w rurę sterową (do środka) gwiazdek. Na samą rurę nakłada się mostek, a na końcu całość regulujesz imbusową śrubą.

Wymiana sterów rowerowych zintegrowanych

Montaż sterów zintegrowanych nie odbiega szczególnie od tego znanego z modeli A-head czy półzintegrowanych, a nawet jest od niego łatwiejszy, ponieważ w sterach tego typu nie ma misek łożyskowych, a zamiast tego specjalne miejsce w ramie, co sprawia, że nie będzie Ci potrzebna prasa do wciskania. Wystarczy zamocować tylko same łożyska oraz osłony przeciw zabrudzeniom.

Jak dokręcić stery w rowerze?

Nie da się ukryć, że optymalne dokręcanie sterów wymaga nieco wprawy. Z jednej strony powinno się to zrobić w taki sposób, aby nie wstępowały luzy, ale z drugiej – w efekcie ruchomość sterów nie powinna zostać ograniczona, gdyż nie pozwoli im to w stu procentach dobrze pełnić swojej funkcji.

Większość serwisantów najpierw lekko dokręca mostek (by się nie obracał). Następnie regulacja sterów powinna być zgodna ze wskazaniami producenta umieszczonymi na śrubie. Najczęściej będzie to moment obrotowy wynoszący ok. 5 Nm.

Aby perfekcyjnie dokręcić stery w rowerze, przydadzą się klucze dynamometryczne – dzięki nim dostosujesz się dokładnie do wytycznych, zamiast kierować się intuicją.

Montaż sterów w rowerze – czy warto się trudzić? Podsumowanie

Przedstawiliśmy montaż sterów krok po kroku, a także opisaliśmy, czym charakteryzują się poszczególne odmiany tych komponentów. Mamy nadzieję, że z naszym mini poradnikiem składanie sterów nie będzie dla Ciebie stanowiło żadnego wyzwania. Jeżeli jednak nadal czujesz się niepewnie lub stwierdziłeś, że proces ten jest dla Ciebie zbyt skomplikowany lub czasochłonny – pamiętaj, że zawsze możesz skorzystać z pomocy mechanika – przynajmniej będziesz miał pewność, że stery są prawidłowo zamontowane, a do tego w trakcie pracy żaden element jednośladu nie zostanie przypadkiem uszkodzony. Co więcej, tak usługa nie jest też szczególnie droga. Jeżeli zechcesz skorzystać z serwisu rowerowego Rowertour.com – pełna wymiana sterów kosztować Cię będzie ok. 130-140 zł (w zależności od materiału, z którego wykonano ramę Twojego jednośladu), a sama regulacja sterów i konserwacja – od 30 zł.